Trong danh sách 26 cầu thủ Croatia tham dự World Cup 2022, chỉ còn 8 cầu thủ từng giúp đội tuyển này giành ngôi Á quân World Cup 2018, gồm thủ môn Dominik Livakovic (27 tuổi), bộ đôi trung vệ kỳ cựu Dejan Lovren và Domagoj Vida (cùng 33 tuổi), ba tiền vệ Luka Modric (37 tuổi), Marcelo Brozovic (30 tuổi) và Mateo Kovacic (28 tuổi), bộ đôi tiền đạo Ivan Perisic (33 tuổi) và Andrej Kramaric (31 tuổi).
Họ là thế hệ cầu thủ Croatia chào đời vào thập niên 1980-1990, cũng là những người từng trải qua năm tháng tuổi thơ không yên ấm, trong bối cảnh Nam Tư tan rã và cuộc chiến giành độc lập diễn ra ác liệt ở xứ Balkan.
Croatia mới giành được độc lập vào năm 1991 và các cuộc xung đột còn kéo dài đến năm 1995. Nhưng quốc gia với dân số chỉ hơn 4 triệu người đã vượt qua những khó khăn về nhân khẩu học và kinh tế để đạt đến đỉnh cao bóng đá.
Theo Aimee Lewis - cây viết chuyên về thể thao của CNN, chính lịch sử đã góp phần hình thành nên tính cách mạnh mẽ, lì lợm của các cầu thủ Croatia.
 |
| Tuyển Croatia đang trải qua giai đoạn chuyển giao thế hệ. Trước đó, đa phần các cầu thủ trải qua giai đoạn đất nước biến động. Ảnh: Telegraph. |
“Lão tướng” Luka Modric học đá bóng trong khó khăn
Khi “lão tướng” Luka Modric trong vai trò đầu tàu thủ lĩnh dẫn dắt thành công các đồng đội vào đến đêm chung kết World Cup cách đây 4 năm, truyền thông và khán giả bắt đầu nhắc nhiều lại câu chuyện anh từng tập luyện chơi bóng ra sao khi còn nhỏ.
Lớn lên ở ngôi làng hẻo lánh Modrici, Modric mới 6 tuổi khi trải qua cú sốc đầu tiên trong cuộc đời. Phiến quân công tấn công quê hương và bắn chết ông nội của anh, người đã chăm nom chính cho Modric khi bố mẹ đi làm xa ở nhà máy.
Gia đình anh trong phút chốc trở thành dân tị nạn, sau khi nhà cửa bị thiêu rụi. Đến thành phố Zadar, trên bờ biển Adriatic, cả nhà tiếp tục chật vật tồn tại qua ngày. Modric từng chia sẻ trong nhiều năm, nhà anh thuê phòng trong những khách sạn rẻ tiền, thiếu thốn điện hay nước sinh hoạt do tiền bạc eo hẹp.
Anh chia sẻ từng tự chơi một quả bóng cũ kỹ, thủng lỗ chỗ quanh các bãi đậu xe của khách sạn, đeo những miếng đệm ống chân làm bằng gỗ.
Bóng đá dường như trở thành nơi nương náu cho những đứa trẻ như Modric.
 |
| Luka Modric lần thứ 4 dự World Cup. Ảnh: Sky Sport. |
Đồng đội một thời của anh - Vedran Ćorluka - HLV và là cựu cầu thủ bóng đá người Croatia, từng nói: “Khi bạn lớn lên một chút, điều đầu tiên là cha sẽ đưa bạn một quả bóng đá. Bóng đá như máu chảy trong tim chúng tôi. Trên đường phố, bạn dễ dàng bắt gặp cảnh một đứa trẻ say mê với trái bóng, với mơ ước thường là trở thành tiền đạo ghi bàn”.
Bản thân Corluka sinh ra ở Bosnia, nhưng theo gia đình tới Croatia vào năm 1992. Người đồng đội khác của Modric là Dejan Lovren cũng là trẻ tị nạn, còn cầu thủ Rakotic cũng theo chân cha mẹ rời khỏi quê hương, tới Thụy Sĩ khi chiến sự nổ ra.
"Chúng tôi không phải những người dễ bị phá vỡ mà có bản lĩnh và quyết tâm để chứng minh chúng tôi có thể thành công”, Modric nói về tinh thần chung của các cầu thủ Croatia.
Bóng đá là niềm hy vọng
Trong 6 kỳ World Cup gần nhất, Đội tuyển Quốc gia Croatia góp mặt 5 lần và chưa từng thua ở vòng 1/8.
Dù chưa thể xếp ngang hàng với các cường quốc bóng đá như Brazil, Argentina, sự phát triển vượt bậc môn thể thao vua ở quốc gia nhỏ bé thuộc châu Âu này vẫn khiến cộng đồng quốc tế nể phục.
Trước khi giành ngôi vị Á quân World Cup 2018, "điều kỳ diệu của Croatia" đã xảy ra cách đây từ gần 3 thập kỷ trước.
 |
| Thể thao, cụ thể là bóng đá, là một phần lớn của lịch sử và bản sắc Croatia. Ảnh: Reuters. |
Sau khi chiến tranh Nam Tư kết thúc, các nước trong liên bang lần lượt tách ra và Croatia là quốc gia được thừa hưởng nhiều nhất số cầu thủ tài năng đó. Tập thể này đã tạo ra một đội tuyển Croatia đáng gờm trong thập niên 1990.
Giải đấu lớn đầu tiên Croatia tham dự sau khi độc lập là Euro 1996 và họ ngay lập tức lọt tới vòng tứ kết. Đến World Cup 1998, Croatia giành huy chương đồng sau khi đánh bại Hà Lan và Đức ở vòng knock-out. Chiến thắng khi đó của "đội bóng caro" cũng được ví như điều bất ngờ lớn nhất của giải đấu năm đó.
Bóng đá đã mang lại cho Croatia thứ còn thiếu trong cuộc sống từng trải qua nhiều bất ổn của người dân: niềm hy vọng. Ở góc độ cao hơn, môn thể thao vua là một phần lớn của lịch sử Croatia, tạo nên hình ảnh của quốc gia này.
Giống như lời Franjo Tudman, cố Tổng thống đầu tiên của Croatia độc lập, từng phát biểu: "Chiến thắng do bóng đá đem lại có khả năng định hình bản sắc một đất nước không kém tác động của một cuộc chiến tranh".
Thành tích bóng đá nổi bật cùng nhiều cái tên cầu thủ xuất chúng trở thành yếu tố quan trọng để Croatia làm thương hiệu quốc gia trong nhiều năm qua, trong đó có sự phát triển mạnh về việc thu hút khách nước ngoài đến du lịch nước này.
Nhà giáo dục và hùng biện người La Mã Quintilian từng nói rằng: "Chúng ta phải xây dựng tâm trí của mình thông qua đọc sâu hơn là đọc rộng". Thực hành đọc sâu là một quá trình rèn luyện có chủ đích. Mục Đời Sống giới thiệu với độc giả 6 nguyên tắc phát triển thói quen đọc sâu để không chỉ khám phá thế giới và kiến thức mà còn khám phá về chính bản thân mình.
