Thành phố New York là một trong những đô thị bị đe dọa bởi tình trạng nước biển dâng. Ảnh: New York Times.

Theo CNN, thành phố đông dân nhất nước Mỹ đang chìm dần xuống biển dưới sức nặng của chính các tòa nhà trong khu vực. Quá trình này có thể gây ra rắc rối cho đô thị được bao quanh bởi đại dương, vốn đang dâng nhanh gấp 2 lần tốc độ toàn cầu.

Theo đó, các chuyên gia dự báo mực nước biển xung quanh New York sẽ dâng từ 20 cm đến gần 80 cm vào năm 2050.

Hơn thế nữa, các nhà khoa học nhận định các trận mưa lớn và hiện tượng thời tiết cực đoan như bão sẽ ngày càng trở nên phổ biến do tác động của tình trạng biến đổi khí hậu.

"Chúng ta còn cách thời điểm đại dương xâm chiếm các vùng đất của thành phố một khoảng thời gian nữa. Tuy nhiên, một số cơn bão lớn như Sandy và Ida đã gây ra mưa lớn và tình trạng ngập úng trong thành phố. Tác động của quá trình đô thị hóa đã giúp cho nước lũ tràn vào khu vực này", Tom Parsons, một nhà nghiên cứu địa vật lý tại Cục Khảo sát Địa chất Mỹ và trưởng nhóm nghiên cứu cho hay.

Một thành phố đang chìm dần

Các nhà nghiên cứu đã tính toán rằng gần 1,1 triệu tòa nhà trên khắp 5 quận của thành phố New York có trọng lượng lên tới 762 triệu tấn, tương đương 1,9 triệu chiếc Boeing 747-400.

Nhóm nghiên cứu sau đó dùng các phần mềm mô phỏng để tính toán hiệu ứng của trọng lượng này lên mặt đất, so sánh với dữ liệu địa chất được đo từ hệ thống vệ tinh. Quá trình phân tích này đã cho ra tốc độ chìm của thành phố.

"Tốc độ trung bình trong khoảng 1-2 mm/năm, với một số khu vực của thành phố chìm với tốc độ khoảng 4,5 mm/năm", ông Parsons cho biết.

Sụt lún là thuật ngữ dùng để chỉ hiện tượng các công trình bị chìm xuống lòng đất do các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo. Một nghiên cứu vào tháng 10/2022 cho thấy 44/48 thành phố ven biển đông dân nhất trên thế giới có những khu vực đang chìm xuống mặt đất nhanh hơn so với tốc độ dâng của nước biển.

Nghiên cứu tại thành phố New York đã có cách tiếp cận mới khi bổ sung khối lượng các tòa nhà của thành phố và tác động của chúng tới tình trạng sụt lún đất vào các phần mềm mô phỏng của các chuyên gia.

Tuy nhiên, trọng lượng của các công trình không phải lý do duy nhất cho hiện tượng sụt lún ở thành phố này.

Số lượng lớn các tòa nhà ở New York đã khiến tình trạng lụt lụt ở thành phố này trở nên nghiêm trọng hơn. Ảnh: Reuters.

"Chúng tôi có thể thấy mối liên hệ giữa tình trạng sụt lún tại một số khu vực, nơi các tòa nhà được xây dựng trên nền đất mềm hoặc các bãi bồi nhân tạo. Tại những khu vực khác, chúng tôi không thể giải thích nguyên nhân của tình trạng sụt lún. Có rất nhiều nguyên nhân cho tình trạng này như hiện tượng giãn nở đất sau kỷ băng hà hoặc tác động của việc hút nước ngầm dưới lòng thành phố", Parson phân tích.

Những nơi như hạ Manhattan, Brooklyn và Queens nằm trong số các khu vực có tốc độ sụt lún nhanh hơn mức trung bình.

"Một vài khu vực trong số này có các dự án xây dựng đang được thi công, Tuy nhiên, chúng tôi cũng ghi nhận tình trạng sụt lún tại khu vực phía bắc của đảo Stanten nhưng không thể tìm ra nguyên nhà dù đã kiểm tra nhiều giả thuyết khác nhau. Đây vẫn là một hiện tượng bí ẩn", người đứng đầu nhóm nghiên cứu chia sẻ.

Giảm thiểu rủi ro ngập lụt tại các đô thị ven biển

Không chỉ ở New York, sự sụt lún có thể gây ra mối đe dọa ngập lụt lớn hơn cả tình trạng nước biển dâng tại các đô thị ven biển trên thế giới.

"Đây là một vấn đề toàn cầu. Các đồng nghiệp trong nhóm nghiên cứu của tôi từ Đại học Rhode Island đã khảo sát 99 thành phố trên toàn thế giới, phần lớn trong số này đều có hiện tượng sụt lún", ông Parson nói. Nhà khoa học của Cục Khảo sát Địa chất Mỹ đã lấy ví dụ thành phố Jakarta, nơi mà hiện tượng sụt lún nghiêm trọng buộc chính phủ Indonesia phải lên kế hoạch dời thủ đô đến một khu vực khác.

Theo New York Times, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã từ bỏ việc "cứu" thủ đô Jarkarta sau khi thử các biện pháp khác nhau như xây dựng tường ven biển.

Trong khi đó, trường hợp của New York có thể được so sánh với thành phố Venice của Italy. "Hai đô thị này đang chìm với tốc độ tương đương nhau", ông Parson nhận định. Tại Venice, các chuyên gia dự báo tốc độ dâng của nước biển, do tình trạng sụt lún và biến đổi khí hậu, sẽ vượt qua công suất thiết kế của hệ thống đê trị giá 5,3 tỷ USD được chính quyền thành phố xây dựng.

"Chúng ta biết rằng mực nước biển toàn cầu đang dâng cao và các tuyến đường ven biển đã có sự thay đổi. Đây là những thông tin cần biết để hiểu được tác động của con người lên thiên nhiên, như mức phát thải khí nhà kính", bà Sophie Coulson, một nhà địa vật lý không thuộc nhóm nghiên cứu cho biết.

Các chuyên gia tính toán rằng thành phố Venice cũng có tốc độ sụt lún tương đương với New York. Ảnh: Reuters.

Ông Parson cũng đồng tình với nhận định trên. "Làm sao để giảm thiểu rủi ro ngập lụt tại các đô thị. Câu trả lời mà mọi người không muốn nghe thường liên quan đến việc giảm phát thải khí nhà kính. Chúng ta có thể giảm tốc độ dâng của nước biển nếu cùng hợp tác để giảm lượng khí nhà kính trên bầu khí quyển. Đây không phải một nhiệm vụ đơn giản", ông trả lời New York Times.

Ngoài giảm thiểu khí nhà kính, bà Coulson nhận định nghiên cứu của nhóm tác giả trên tạp chí Earth’s Future, đã áp dụng một cách khéo léo nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau như mô hình máy tính, ảnh đo đạc từ vệ tinh và dữ liệu GPS để dự đoán tốc độ sụt lún của từng khu vực tại thành phố New York.

"Việc nhận diện những khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng lũ lụt là yếu tố quan trọng trong quá trình chuẩn bị cho tình trạng nước biển dâng", nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos trả lời CNN.