Shaik Salauddin, người đang đại diện cho giới tài xế công nghệ của Ấn Độ để đòi quyền lợi trước những nghị sĩ. Ảnh: Rest of World.

Trong gần 20 phút vào tháng 11/2022, Shaik Salauddin đã đi bộ bên cạnh Rahul Gandhi, cựu Chủ tịch đảng Quốc Đại của Ấn Độ và là ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024 của nước này. Qua video, có thể thấy Gandhi đặt tay lên vai Salauddin khi vừa đi bộ qua một khu phố vừa trò chuyện.

Salauddin không phải là một chính trị gia quyền lực, cũng không phải là một ông trùm kinh doanh giàu có. Vốn là một tài xế Uber, trong 3 năm qua, Salauddin đã trở thành người đứng đầu cộng đồng tài xế công nghệ ở Ấn Độ.

Vấn đề bức xúc của tài xế công nghệ

Tài xế này tổ chức các cuộc đình công, thảo luận với các nhà hoạch định chính sách và chỉ trích các nền tảng gọi xe về quyền lợi lao động và điều kiện làm việc của tài xế trên các phương tiện truyền thông.

Tài xế công nghệ hiện là một lực lượng lao động lớn ở nhiều quốc gia, nhưng gặp nhiều vấn đề về quyền lợi và điều kiện lao động. Ảnh: The New York Times.

Có lẽ Gandhi biết tầm quan trọng của việc được nhìn thấy đi bên cạnh nhà lãnh đạo không chính thức của hàng triệu công nhân thời vụ ở Ấn Độ, và giúp chính trị gia thể hiện sự quan tâm về vấn đề thất nghiệp và việc làm.

Salauddin là một trong những tài xế đầu tiên làm việc cho Uber và Ola ở thành phố Hyderabad, Ấn Độ, vào năm 2014. Tài xế này cho biết bị thu hút bởi chiến dịch quảng cáo và các ưu đãi ban đầu từ các nền tảng gọi xe.

Salauddin kể lại vài tháng đầu tiên làm việc cho Uber diễn ra suôn sẻ, đến mức nhiều tài xế đồng nghiệp của anh đã vay tiền mua ôtô vì thu nhập ổn định. Nhưng khi ngày càng nhiều tài xế tham gia, thu nhập bắt đầu giảm.

Bận rộn với công việc vận động chính sách, Salauddin hiếm khi sử dụng chiếc xe của mình và cho những tài xế công nghệ khác mượn xe. Ảnh: Rest Of World.

Thậm chí mức sụt giảm thu nhập này đã dẫn đến ít nhất 2 vụ việc tài xế Uber tự tử ở Hyderabad, lý do được cho là không đủ tiền trả góp xe hàng tháng. Sau vụ việc một tài xế tử vong, Salauddin dẫn đầu một cuộc biểu tình cùng với hàng trăm tài xế khác trong thành phố, nhưng nhận ra rằng không có tác dụng.

Nhiều người trong cộng đồng tài xế dần tin rằng các nền tảng goi xe như Uber và Ola đang bóc lột mình bằng cách đặt ra những mục tiêu không thực tế mà không tính đến hậu quả cho người lao động. Salauddin nhận ra điều này và cho rằng những người làm việc thời vụ cho các nền tảng gọi xe cần phải đoàn kết lại nếu muốn tạo ra sự thay đổi.

Đòi quyền lợi cho tài xế công nghệ

Năm 2019, Salauddin đồng sáng lập Liên đoàn Công nhân vận tải dựa trên ứng dụng Ấn Độ (IFAT), hiện có hơn 36.000 thành viên. Vào năm 2020, anh ấy cũng đã thành lập Liên đoàn công nhân nền tảng công nghệ và thời vụ Telangana (TGPWU), hiện có hơn 10.000 thành viên, bao gồm tài xế taxi, nhân viên giao hàng tạp hóa và thực phẩm cũng như những người giao hàng làm việc cho các ứng dụng.

“Về lĩnh vực gọi xe, Shaik là đại diện công đoàn lớn nhất trong nước", Balaji Parthasarathy, trưởng nhóm điều tra về Ấn Độ tại dự án đánh giá điều kiện làm việc của người lao động trên các nền tảng số Fairwork, cho biết.

Nhiều tài xế công nghệ tại Ấn Độ phàn nàn về việc bị phân phối đơn và lộ trình thiếu hợp lý, và phải trả mức phí cao cho nền tảng. Ảnh: Times of India.

Salauddin có bằng nghiên cứu về máy tính và thường xuyên nói về “các hoạt động không công bằng của nền tảng”, cũng như cách các thuật toán phân phối đẩy tài xế vào thế khó. Tài xế thường xuyên giữ liên lạc với các nhà báo trong và ngoài nước để chia sẻ các phát hiện của mình.

Những nỗ lực của Salauddin, cũng như IFAT và TGPWU đạt được một số thành công. Năm ngoái, các tài xế taxi trên Uber và Ola ở Ấn Độ đã phản đối cước phí chuyến đi thấp. Uber và Ola không tăng thù lao cho tài xế, nhưng đã đồng ý hiển thị trước vị trí trả khách để tài xế dễ lựa chọn chuyến.

Trước đó, vào năm 2020, Salauddin cũng đã giành được sự ủng hộ của một số chính trị gia cấp bang và địa phương để vận động chính phủ Ấn Độ thông qua dự luật về quyền lợi cho những người lao động tự do.

'Cỗ máy kiếm tiền' của Big Tech dần mất nhiệt Từng là thị trường hái ra tiền của các Big Tech, thời kỳ tăng trưởng của dịch vụ đám mây đang có xu hướng chững lại, buộc họ phải đổi mới để giữ chân khách hàng. 16:36 2/1/2023