Tây Ban Nha là quê hương thứ 2 của nhiều nhóm tội phạm, đặc biệt là mafia từ Italy. Các vụ bắt giữ 2 trùm mafia năm 2021 làm nổi bật xu hướng này.

Đầu tháng 8/2021, nhà chức trách Tây Ban Nha bắt Domenico Paviglianiti, thành viên cấp cao của băng đảng 'Ndrangheta tại Madrid, nơi hắn lẩn trốn sau khi mãn hạn tù ở Italy. Chỉ 2 ngày sau, Maria Licciardi, trùm hàng đầu của tổ chức tội phạm Camorra, bị bắt giữ trên đường đến Malaga ở Costa del Sol, Tây Ban Nha. Các nhóm mafia từ Italy đã bám rễ ở Tây Ban Nha và góp phần biến đất nước này thành "phòng thí nghiệm" của tội phạm có tổ chức.

Dịch Covid-19 là cơ hội cho mafia

Từ lâu, các nhà điều tra Italy đã cảnh báo về mối quan tâm ngày càng tăng của tội phạm có tổ chức đối với Tây Ban Nha, đặc biệt từ các băng đảng 'Ndrangheta và Camorra, vốn kiểm soát hoạt động buôn bán cocaine ở châu Âu. Mặc dù mối quan tâm đó không phải hiện tượng mới, đại dịch Covid-19 đã tạo cơ hội cho tội phạm Italy mở rộng sự hiện diện của chúng ở Tây Ban Nha.

Palermo Francesco Lo Voi, công tố viên Italy, nói các tổ chức tội phạm sẽ lợi dụng cuộc khủng hoảng kinh tế do đại dịch gây ra để mua lại những doanh nghiệp phá sản trong lĩnh vực du lịch trên khắp châu Âu, đặc biệt là các doanh nghiệp dọc theo bờ biển Tây Ban Nha và Pháp.

“Khủng hoảng luôn là cơ hội, đặc biệt là đối với những người có số tiền khổng lồ để đầu tư và chi tiêu như mafia. Chúng có năng lực kinh doanh và tư duy điều hành doanh nghiệp một cách bài bản", Gian Maria Fara, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Chính trị, Kinh tế và Xã hội ở Rome, phát biểu.

Nhựa cần sa từ châu Phi là một trong những "món hàng" hấp dẫn của tội phạm ma túy ở Tây Ban Nha. Ảnh: elpais.

Đầu tư là cách tốt nhất để mafia giấu tiền buôn bán ma túy trong nền kinh tế hợp pháp. Điều này đặc biệt đúng đối với đầu tư vào thị trường bất động sản hoặc lĩnh vực du lịch, với việc các ông trùm mafia mua các khách sạn thông qua công ty ma hoặc công ty bình phong.

Ở đa số quốc gia châu Âu, đầu tư bất động sản không phải là những hoạt động quá phức tạp. Antonio Nicaso, chuyên gia nghiên cứu tổ chức tội phạm ‘Ndrangheta, nói: “Đó là lợi thế cho bọn tội phạm và vấn đề cho những người chống lại chúng. Bọn buôn ma túy luôn coi bất động sản là tài sản dự trữ, để đảm bảo chúng không mất khoản đầu tư ban đầu”.

Thu hút tội phạm ma túy

Các chuyên gia nêu vài lý do khiến tội phạm có tổ chức quan tâm tới Tây Ban Nha.

“Tây Ban Nha là thị trường ma túy lớn, nơi lợi ích của nhiều tổ chức tội phạm hội tụ. Chúng tôi hiểu tầm quan trọng chiến lược của Tây Ban Nha trong đợt phong tỏa đầu tiên vào tháng 3/2020 do đại dịch Covid-19, khi cảnh sát phát hiện hàng loạt tuyến đường ma túy. Trong khi số lượng ma túy đến Italy giảm, số lượng ma túy vào Tây Ban Nha lại tăng lên gấp vài lần", Antonio Nicaso nói.

Trên thực tế, cảnh sát Tây Ban Nha đã tịch thu hàng nghìn kg cần sa và cocaine trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 5/2020, khi đất nước đang trong đợt đầu tiên của đại dịch. Các vụ tịch thu diễn ra ở các khu vực ven biển như Cadiz, Algeciras, Galicia, Valencia, Barcelona và Malaga.

Sự tương đồng văn hóa với Tây Ban Nha là điểm thu hút khác đối với các tổ chức tội phạm Italy. Isaia Sales, nhà văn và giáo sư lịch sử về mafia, giải thích: “Những kẻ đào tẩu khỏi hệ thống tư pháp Italy coi Tây Ban Nha là nơi lý tưởng để ẩn náu, bởi họ hiểu ngôn ngữ Tây Ban Nha và có thể đưa gia đình sang một cách dễ dàng”.

Về chiến lược, Tây Ban Nha là một trong những quốc gia quan trọng trong hoạt động buôn bán ma túy và một trong những cửa ngõ chính để cocaine từ Nam Mỹ và nhựa cần sa từ châu Phi vào châu Âu.

"Mafia gặp nhau trên lãnh thổ Tây Ban Nha để đàm phán, ký kết các liên minh, lập kế hoạch phân phối ma túy qua châu Âu và phân chia lợi nhuận khổng lồ từ bán ma túy", Antonio Nicaso nhấn mạnh.

Theo Nicaso, Tây Ban Nha cũng đóng vai trò như "phòng thí nghiệm" cho tội phạm có tổ chức, nơi các băng đảng trao đổi kinh nghiệm và thực hiện các thử nghiệm, chẳng hạn như trao đổi nhựa cần sa từ châu Phi với cocaine từ Colombia".

"Tội phạm Italy gây nên các cuộc chiến băng đảng đẫm máu ở quê nhà. Nhưng ở Tây Ban Nha, họ là đồng minh và hợp tác cùng nhau", Sales giải thích.

Yếu tố khác là Tây Ban Nha có hệ thống nhà tù linh hoạt hơn Italy, nơi các trùm mafia gần như được sống cô lập. Maurizio Prestieri, thủ lĩnh của băng đảng Camorra từng sống trong tù 4 năm ở Tây Ban Nha, định nghĩa nhà tù Tây Ban Nha là “thành phố của những kỳ nghỉ trọn vẹn”.