Một mỏ vàng phía bắc Bambari ở Cộng hòa Trung Phi. Ảnh: Reuters.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Cộng hòa Trung Phi đã kêu gọi công dân tránh đi ra ngoài thủ đô Bangui, sau khi 9 người Trung Quốc thiệt mạng trong một vụ tấn công tại mỏ vàng bên ngoài thành phố.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 20/3 cho biết mức độ rủi ro an ninh ở Cộng hòa Trung Phi, ngoại trừ thủ đô, là màu “đỏ”, có nghĩa rất cao, theo Reuters.

Bộ cho biết họ sẽ làm việc với các chính phủ và hướng dẫn đại sứ quán cùng lãnh sự quán Trung Quốc thực hiện biện pháp hiệu quả hơn nữa để bảo vệ công dân và doanh nghiệp Trung Quốc ở châu Phi.

Cùng ngày, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi chính quyền Cộng hòa Trung Phi "trừng phạt nghiêm khắc" những người sát hại 9 công dân Trung Quốc trong vụ tấn công vào khu mỏ, AFP đưa tin.

Ông Tập "đã đưa ra chỉ thị quan trọng, yêu cầu nỗ lực để cứu chữa những người bị thương, xử lý hậu quả kịp thời, nghiêm trị thủ phạm theo pháp luật và đảm bảo an toàn cho công dân Trung Quốc", một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters.

Vụ tấn công bất ngờ

Trong tuyên bố hôm 19/3, Đại sứ quán Trung Quốc cho biết đã có nhiều sự cố an ninh “tàn khốc” đối với công nhân của doanh nghiệp khai thác nước ngoài trong khu vực, và công dân Trung Quốc vẫn ở bên ngoài Bangui được yêu cầu sơ tán ngay lập tức.

Abel Matipata, thị trưởng của thị trấn Bambari, cách đó 25 km, cho biết cuộc tấn công vào mỏ vàng Chimbolo, do Gold Coast Group điều hành, bắt đầu vào khoảng 5 giờ. Các tay súng đã xông vào khu khai thác vàng vừa được khai trương tại Cộng hòa Trung Phi, khống chế nhân viên bảo vệ và nổ súng.

“Chúng tôi đếm được 9 thi thể và 2 người bị thương”, thị trưởng Abel Matchipata nói với AFP.

Ông cho biết thêm khu khai thác mới chỉ được khai trương vài ngày trước đó.

Thi thể của các nạn nhân đã được đưa về thủ đô Bangui sau đó. Chính quyền địa phương cho biết họ đang truy đuổi những kẻ tấn công, nhưng từ chối bình luận thêm.

Người dân nói rằng bạo lực là sự cố mới nhất làm suy giảm niềm tin vào lực lượng an ninh.

“Chính phủ đang gặp khó khăn trong việc chứng minh khả năng bảo vệ người Trung Phi và người nước ngoài sống ở nước này”, Ange Morel Gbatangue, một cư dân của Bambari cho biết.

Sau vụ việc, chưa bên nào nhận trách nhiệm ngay lập tức nhưng nghi ngờ đổ về phía Liên minh những người yêu nước vì sự thay đổi (CPC), liên minh nổi dậy hoạt động tích cực trong khu vực và thường xuyên tấn công vào lực lượng vũ trang của đất nước. Liên minh này có liên kết với cựu Tổng thống Francois Bozize.

Anselme Bangue, người ủng hộ chính quyền của Tổng thống Cộng hòa Trung Phi Faustin Archange Touadera hiện tại, đã gọi vụ tấn công các doanh nghiệp Trung Quốc là một hành động “hèn nhát không thể diễn tả được”.

“CPC không chỉ làm chậm đà phát triển kinh tế của đất nước mà còn đang tấn công nền tảng của sự phát triển. Điều này là không thể chấp nhận được”, Bangue nói.

Tuy nhiên, phát ngôn viên CPC Mamadou Koura phủ nhận những cáo buộc đó. Dù không có bằng chứng, ông tuyên bố lính đánh thuê Nga đã lên kế hoạch tấn công "với mục tiêu khiến người Trung Quốc sợ hãi".

Tổng thống Faustin Archange Touadera. Ảnh: Reuters.

Đưa ra cảnh báo

Trước những rủi ro về an ninh, Đại sứ quán Trung Quốc đã cảnh báo các tổ chức cùng công dân Trung Quốc không được đi ra ngoài thủ đô Bangui, và liên hệ với đại sứ quán để tìm kiếm bảo hộ ngoại giao trong trường hợp khẩn cấp.

Theo Reuters, đã có một số cuộc tấn công vào công dân Trung Quốc ở nước ngoài trong những tháng gần đây, khiến các đại sứ quán đưa ra cảnh báo an toàn và tiến hành sơ tán.

Vụ tấn công hôm 19/3 xảy ra chỉ vài ngày sau khi các tay súng bắt cóc 3 công dân Trung Quốc ở phía tây Cộng hòa Trung Phi, khiến Tổng thống Faustin Archange Touadera phải lên kế hoạch cho một chuyến đi đến Trung Quốc nhằm trấn an các nhà đầu tư.

Cộng hòa Trung Phi vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới mặc dù có nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào như vàng và kim cương. Vô số nhóm phiến quân đã hoạt động mà không bị trừng phạt trên khắp đất nước trong thập kỷ qua, cản trở hoạt động thăm dò khai thác của các công ty nước ngoài, AP đưa tin.

Theo Global Times, một số công dân Trung Quốc đã trở thành mục tiêu chính của các vụ bắt cóc và tống tiền trong những năm gần đây khi môi trường an ninh của Cộng hòa Trung Phi xấu đi.

Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc đã nhiều lần cảnh báo công dân nước này tránh đi ra ngoài Bangui kể từ năm 2018.

Vào tháng 12/2020, Trung Quốc đã sơ tán khoảng 250 công dân đến một khu vực an toàn hơn sau khi 8 phương tiện của công ty khai thác mỏ Trung Quốc bị đánh cắp trong một cuộc xung đột vũ trang địa phương trước cuộc bầu cử quốc gia ở Cộng hòa Trung Phi.

Cùng năm, 2 công dân Trung Quốc đã thiệt mạng khi người dân địa phương lãnh đạo một cuộc nổi dậy chống lại khu mỏ do Trung Quốc điều hành ở Sosso Nakombo.

Trước đó, vào năm 2018, 3 công dân Trung Quốc cũng đã bị các thành viên cộng đồng tức giận sát hại, sau khi một nhà lãnh đạo địa phương chết trong tai nạn chèo thuyền khi đi cùng các thợ mỏ Trung Quốc đến một địa điểm.