Vừa tiếp nhận bệnh nhân, bác sĩ tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM nhận định 5 người bị sốc phản vệ độ 2.

Sưng môi, khó thở vì canh chua bạc hà

BS.CKI Đoàn Quốc Anh - khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM - vừa tiếp nhận 5 người bị sốc phản vệ độ 2 sau khi ăn canh gà lá giang bạc hà. Các bệnh nhân làm chung công ty, gồm chị C.T.L (21 tuổi), T.T.T.N (22 tuổi), H.T.T.H (24 tuổi), L.T.P.T (32 tuổi) và T.T.V (27 tuổi). Cả 5 bệnh nhân bị ngứa lưỡi, đau họng, riêng chị L.T.P.T và anh T.T.V thêm tình trạng khó thở, chị H.T.T.H sưng môi.

Tình trạng dị ứng, khó thở mỗi lúc nặng hơn nên các bệnh nhân được đưa đến khoa Cấp cứu BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Bác sĩ Đoàn Quốc Anh tiếp nhận các ca bệnh trong tình trạng ngứa họng, môi đỏ, sưng phù, thở rít. Bác sĩ nhận định bệnh nhân bị sốc phản vệ độ 2 do cây bạc hà, thanh quản phù nề gây tắc nghẽn đường thở.

Từ nhận định này, bác sĩ chỉ định tiêm bắp adrenaline chống sốc cho bệnh nhân theo phác đồ của Bộ Y tế, đồng thời theo dõi sát chỉ số huyết áp, mạch, nhịp thở, SpO2 (nồng độ bão hòa oxy trong máu), tri giác và thể tích nước tiểu…

Bạc hà (còn gọi dọc mùng) là cây thân xốp, thường dùng chế biến món ăn.

Sau 3 tiếng cấp cứu, các bệnh nhân hết ngứa, giảm sưng môi, không còn khó thở. Họ được theo dõi tiếp trong 24 giờ phòng trường hợp triệu chứng sốc phản vệ tái diễn, gây nguy hiểm tính mạng. Hiện các bệnh nhân khỏe mạnh và được xuất viện.

Theo bác sĩ Quốc Anh, 5 trường hợp này đến bệnh viện sớm, được điều trị kịp thời nên tình trạng sốc cải thiện lập tức. Nếu chần chờ, họ có thể bị sốc phản vệ độ 3, nguy kịch tính mạng vì đường thở tắc nghẽn dẫn đến ngừng hô hấp.

Ăn đúng cách

Bác sĩ Quốc Anh cho biết bạc hà (tên khoa học Alocasia odora) là cây thuộc họ ráy, thường được dùng để nấu canh chua, không phải bạc hà cho tinh dầu. Trong Đông y, bạc hà chứa phốt pho, kali, canxi, magie, sắt và nhiều chất xơ giúp cản trở hấp thu cholesterol. Bạc hà vị nhạt, tính mát, không độc; có công dụng giảm đờm, chữa mụn nhọt, ghẻ, sưng bàn tay, bàn chân.

Một số người có cơ địa dị ứng khi ăn bạc hà dễ bị ngứa lưỡi, ngứa ran cổ họng, phát ban, sưng môi, thậm chí khó thở, tắc thở, ngất xỉu. Nghiêm trọng hơn, bạc hà có thể gây sốc phản vệ nhanh từ khoảng vài phút đến 1 tiếng sau khi ăn. Những người có cơ địa dị ứng mạnh với bạc hà có thể trở nặng nhanh, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp.

Người có cơ địa dị ứng khi ăn bạc hà dễ ngứa lưỡi, ngứa ran cổ họng, phát ban.

Các mức độ sốc phản vệ do bạc hà diễn ra từ nhẹ đến nặng: Nổi mề đay, ngứa, da đỏ ửng, phù mạch, khó thở, nhịp tim nhanh, tím tái, rối loạn nhịp thở, phù nề hô hấp, tắc đường thở, ngừng tuần hoàn, ngừng hô hấp, tử vong.

Các triệu chứng đầu tiên của sốc phản vệ thường thể hiện qua da. Tuy nhiên, sau khi ăn bạc hà, biểu hiện thường xảy ra bên trong cổ họng nên người bệnh ít chú ý. Đến khi cảm thấy khó thở hoặc các dấu hiệu nặng hơn như rối loạn nhịp thở, tắc đường thở, ngừng tuần hoàn… họ mới đến cấp cứu.

Bác sĩ Quốc Anh khuyến cáo những người từng dị ứng, sốc phản vệ với bạc hà không nên sử dụng. Với người không biết cơ thể bị dị ứng, khi ăn bạc hà, họ cần lưu ý biểu hiện ngứa họng, ngứa lưỡi và đến bệnh viện kịp thời.

Ngoài ra, việc chế biến bạc hà không đúng cách có thể khiến người ăn bị dị ứng, sốc phản vệ. Cụ thể, khi sơ chế bạc hà, bạn cần mang bao tay, rửa kỹ và lột sạch lớp vỏ xanh bên ngoài (bởi đây là bộ phận dễ gây ngứa, dị ứng). Sau đó, đầu bếp cắt lát, bóp nhẹ với muối để loại bỏ chất ngứa và rửa lại nhiều lần với nước sạch. Món ăn này cũng cần nấu chín kỹ để loại bỏ chất gây ngứa.