Bài toán phát triển Hà Giang làm sao vừa phát huy được tiềm năng, lợi thế của một trong những tỉnh có tài nguyên du lịch nổi bật nhất vùng núi phía Bắc, vừa đưa tỉnh phát triển nhanh được rất nhiều chuyên gia, học giả, nhà quản lý bàn luận sôi nổi tại hội nghị thẩm định quy hoạch tỉnh này giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 vào chiều 14/2.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh chia sẻ quy hoạch của tỉnh được lập rất bài bản, nhiều lần được lấy ý kiến các bộ ngành, chuyên gia. Mục tiêu của tỉnh là xây dựng một bản quy hoạch bài bản, bền vững lâu dài, là gốc cho nhiều giai đoạn phát triển khác nhau.

"Hà Giang khó khăn, nhưng phải có khát vọng lớn để vươn lên. Muốn phát triển nhanh và bền vững phải có những đột phá", ông Khánh chia sẻ.

Không phát triển du lịch ồ ạt

Theo Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh, trong bản quy hoạch lần này, tỉnh sẽ tập trung vào những đột phá chính. Thứ nhất, tỉnh sẽ tập trung xây dựng đường cao tốc, các tuyến giao thông kết nối. Hiện tại quy hoạch làm đường cao tốc nối Phú Thọ - Tuyên Quang tới Hà Giang (tới cửa khẩu Thanh Thủy) đã được Thủ tướng đồng ý làm sớm trước năm 2030. Dự kiến tháng 3 tới, đoạn cao tốc nối từ cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến Tuyên Quang sẽ được khởi công, trong tương lai sẽ kéo dài tới Hà Giang.

Điều này giúp phá thế đường gần như độc đạo hiện tại của các tuyến đường bộ tới Hà Giang. Ngoài ra giúp kết nối Hà Giang thuận tiện hơn, có thể tận dụng cửa khẩu Thanh Thủy (huyện Vị Xuyên) làm đầu mối giao thương.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh. Ảnh: MPI.

Ngoài ra, các tuyến đường như quốc lộ 279 nối Hà Giang sang Lao Cài đã hoàn thành; quốc lộ 234 đang mở rộng; quốc lộ 4C đang tập trung mở cua, nâng cấp. Các huyện lộ, tỉnh lộ đang liên tục được mở rộng với quy mô cấp 4 miền núi. Tỉnh cũng hỗ trợ xi măng để người dân làm giao thông nông thôn. Trong năm 2022, đã có 400 km đường giao thông nông thôn được hoàn thành, vượt xa kỳ vọng của lãnh đạo tỉnh.

Ông Khánh cũng mong muốn tỉnh sớm có quy hoạch xây dựng một sân bay lưỡng dụng. Điều này xuất phát từ việc Hà Giang là địa bàn an ninh quốc phòng chiến lược, vị trí lại xa xôi, đường sá đi lại khó khăn. Việc có sân bay lưỡng dụng có ý nghĩa chiến lược với sự phát triển của tỉnh. Hiện một khu đất rộng 500 ha ở huyện Bắc Quang đã được chuẩn bị sẵn để nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng sân bay. Sân bay này có thể đón các loại máy bay tương đương Airbus A321.

Hà Giang không phát triển du lịch ồ ạt, mà phải giữ du lịch bền vững, giữ du lịch cộng đồng, không xây nhà cao tầng, không xây công trình đồ sộ, không làm nơi mang tính sôi động.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh

Đột phá thứ hai mà Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang chia sẻ đó là phát triển nông nghiệp mang đặc trưng hàng hóa, gắn với du lịch, đặc sắc dân tộc. Phát triển du lịch sẽ giúp nâng cao đời sống người dân, tăng chất lượng dịch vụ, cạnh tranh được với tỉnh khác. Ông nhấn mạnh Hà Giang không phát triển du lịch ồ ạt, mà phải giữ du lịch bền vững, giữ du lịch cộng đồng, không xây nhà cao tầng, không xây công trình đồ sộ, không làm nơi mang tính sôi động.

"Tỉnh khác làm những tổ hợp khách sạn cao tầng nhưng chúng tôi không làm. Chúng tôi làm homestay, xây dựng các làng bản du lịch mang đặc sắc núi rừng, gắn với văn hóa dân tộc. Chúng tôi đã chế biến chè san tuyết, chè ô long xuất khẩu, các sản phẩm từ tam giác mạch cũng được ưa chuộng", ông Khánh nói.

Hà Giang vừa phát triển, vừa giữ vững biên cương nhưng cũng rất chú trọng bảo vệ môi trường. Ông Khánh nhấn mạnh nếu Hà Giang cho khai thác thủy điện và khoáng sản ồ ạt không chỉ tàn phá môi trường của chính Hà Giang mà còn nhiều tỉnh khác ở hạ nguồn.

Mục tiêu đón 5 triệu du khách vào năm 2030

Mục tiêu phát triển trong quy hoạch tỉnh Hà Giang hướng tới phát triển xanh, bản sắc, bền vững, toàn diện với phương châm "Sống trên đá, thoát nghèo trên đá và tiến tới làm giàu trên đá".

Tỉnh sẽ tạo không gian phát triển mới, đưa Hà Giang thành vùng du lịch trọng điểm quốc gia - điểm đến của du khách quốc tế. Nông nghiệp phát triển theo hướng nông nghiệp đặc trưng, chất lượng cao, tạo chuỗi giá trị. Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, nhất là giao thông đối ngoại gồm đường cao tốc, sân bay… Ngoài ra phát triển hạ tầng biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy thành trung tâm xuất nhập khẩu và logistic.

Một số nội dung quy hoạch Hà Giang giai đoạn 2021-2030. Ảnh: HG.

Tỉnh sẽ có các đô thị mang bản sắc của vùng, kiến trúc văn hóa của dân tộc trên địa bàn tỉnh. Xây dựng các mô hình sinh kế cho đồng bào các dân tộc phát triển ổn định. Thực hiện giảm nghèo bền vững, đảm bảo anh sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia.

Mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021-2030 đạt trên 8%/năm. Ngành nông lâm nông - lâm - thủy sản chiếm cơ cấu khoảng 22%; công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 29%; dịch vụ khoảng 44%; thuế và trợ cấp khoảng 5%. Tổng sản phẩm bình quân đầu người đến năm 2030 đạt 95 triệu đồng, tương đương 3.400 USD, bằng 45% so với cả nước.

Nhu cầu huy động vốn đầu tư phát triển giai đoạn 2021-2030 trên 132.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 5,2 tỷ USD. Tỷ lệ đầu tư trên GRDP bình quân khoảng 30%/năm. Khách du lịch năm 2030 đạt khoảng 5 triệu lượt người.

Cơ hội để Hà Giang sắp xếp lại không gian phát triển

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch hội đồng thẩm định quy hoạch, nhấn mạnh Hà Giang có có rất nhiều tiềm năng, lợi thế, thậm chí lớn hơn so với đánh giá của các bản báo cáo.

Trong không khí ấm áp, ông bộc bạch bản thân từng tham gia mặt trận Vị Xuyên (Hà Giang). Sau này cũng nhiều lần theo dõi, lên thăm, làm việc tại Hà Giang. "Có lẽ chúng ta có rất nhiều cảm hứng là làm thế nào vẽ một bức tranh mới cho Hà Giang, tưởng đơn giản nhưng lại là bài toán rất khó", ông nói.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: MPI.

Bộ trưởng cho rằng để chủ động, kiến tạo, biến các hạn chế, thách thức thành tiềm năng, cơ hội mới, phải có cách tiếp cận tốt, hướng đi tốt, quyết tâm nỗ lực cao. Ông nhấn mạnh phải có lối thoát, phải giải quyết các bài toán rất khó về hạ tầng.

Người đứng đầu ngành kế hoạch và đầu tư cho rằng Hà Giang hiện chỉ có thể kết nối bằng đường bộ mang tính độc đạo là quốc lộ 2. Còn lại đồi núi hiểm trở, khó kết nối với các trung tâm lớn, vùng động lực. Ngoài ra, đất đai chủ yếu là đồi núi, quỹ đất không lớn để thu hút công nghiệp. 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chất lượng nguồn nhân lực khó đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp hiện đại.

Do đó, Bộ trưởng cho rằng công tác quy hoạch là cơ hội để tỉnh đáng giá lại, sắp xếp lại không gina phát triển, tạo cơ hội mới, động lực mới, xung lực mới, mang tính đột phá. Ông nhấn mạnh đây là câu chuyện lý thú, truyền cảm hứng với những người làm quy hoạch.

"Quy hoạch Hà Giang tưởng chừng có những vấn đề đã rõ, đơn giản nhưng mà lại rất khó", ông nói.

Bộ trưởng đặt câu hỏi Hà Giang làm gì hỗ trợ cho cả nước. Đầu tư cho Hà Giang không chỉ là hỗ trợ cho tỉnh này, mà còn vùng núi phía Bắc, vùng kinh tế biên cương.

Ông cũng cho rằng Hà Giang phải loại bỏ những tồn tại, hạn chế như giao thông, nguồn nhân lực, đất đai... Ngoài ra, phải làm rõ tính khả thi các kịch bản lựa chọn; xác định đóng góp của từng ngành, lĩnh vực. Lựa chọn khâu đột phá tính toán thứ tự ưu tiên, trong đó chú trọng kinh tế biên mậu, nông nghiệp, công nghiệp.

Kết thúc hội nghị, hội đồng quy hoạch bỏ phiếu thông qua quy hoạch tỉnh, đề nghị bổ sung và chỉnh sửa một số nội dung.