Cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc cho biết Bí thư Thành ủy Hàng Châu Chu Giang Dũng bị điều tra với cáo buộc "vi phạm kỷ luật và luật pháp nghiêm trọng". Theo Bloomberg, cuộc điều tra đã dồn sự chú ý vào Hàng Châu - nơi Ant Group Co. và Alibaba Group Holding Ltd. của tỷ phú Jack Ma đặt trụ sở.

Hôm 21/8, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI) thông báo điều tra ông Chu Giang Dũng nhưng không nêu lý do cụ thể. Tuy nhiên, cơ quan giám sát của Trung Quốc thường sử dụng những thuật ngữ tương tự để mô tả các cuộc điều tra tham nhũng.

Sau thông báo về cuộc điều tra với ông Chu, Ủy ban Thường vụ Thành phố Hàng Châu đã tổ chức một cuộc họp khẳng định cam kết chống tham nhũng và quản lý có trách nhiệm. Trong một tuyên bố khác, CCDI khẳng định thành phố sẽ thực hiện chiến dịch loại bỏ những mối quan hệ không nên có giữa chính quyền và doanh nghiệp.

Bí thư Thành ủy Hàng Châu Chu Giang Dũng bị điều tra với cáo buộc "vi phạm kỷ luật và luật pháp nghiêm trọng. Ảnh: Reuters.

Mối quan hệ chặt chẽ

Hồi cuối tuần, các tài khoản mạng xã hội lan tin gia đình ông Chu mua cổ phần của một công ty fintech (công nghệ tài chính) trước khi IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) hồi tháng 11. Theo The Paper, những bài đăng sau đó đã bị xóa.

Hôm 22/8, Ant Group phủ nhận thông tin cho rằng một số cá nhân đã được mua cổ phiếu của công ty trước kế hoạch IPO hồi năm ngoái. Họ khẳng định tuân thủ nghiêm ngặt tất cả luật và quy định có liên quan trong quá trình IPO.

Hồi cuối năm ngoái, Ant Group đã bị các cơ quan quản lý Trung Quốc yêu cầu hoãn phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO), sau khi nhà sáng lập Jack Ma công khai chỉ trích hệ thống tài chính - ngân hàng của đất nước.

Trong phiên giao dịch ngày 23/8, giá cổ phiếu của Alibaba đã lao dốc 3,7% trên sàn Hong Kong, ngược chiều với các cổ phiếu công nghệ khác. Chỉ số Hang Seng Tech Index phục hồi 2,1% sau khi sụt giảm 11% hồi tuần trước.

Ảnh hưởng quá lớn của Alibaba đã thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ giữa tập đoàn và chính quyền Hàng Châu. Ảnh: Reuters.

Hàng Châu đã phát triển thành một trong những thành phố giàu có nhất Trung Quốc, phần lớn nhờ Alibaba và các công ty con. Gã khổng lồ thương mại điện tử đóng góp hàng tỷ USD tiền thuế cho địa phương. Tập đoàn cũng tuyển dụng một số lượng lớn lao động.

Alibaba cũng thu hút hàng trăm, hàng nghìn nhà cung cấp và doanh nhân đến thành phố. Tất cả đều tìm cách làm ăn với đế chế Internet khổng lồ của ông Ma.

Ảnh hưởng quá lớn của Alibaba đã thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ giữa tập đoàn và chính quyền Hàng Châu. Hồi năm 2019, ông Chu là người trao giải thưởng Công dân Hàng Châu Xuất sắc cho ông Ma, tôn vinh "những đóng góp cho sự phát triển kinh tế và xã hội của thành phố", theo tuyên bố của chính quyền thành phố.

Truyền thông địa phương cũng đăng tải các bức ảnh ông Chu tham dự Ngày Độc thân - ngày hội mua sắm thường niên của Alibaba - vào năm 2019.

Thúc đẩy thịnh vượng chung

Chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình đẩy mạnh một chiến dịch dài hơi nhằm chống tham nhũng và hối lộ. Một số quan chức cấp cao từ Trùng Khánh đến Sơn Tây đã bị bắt giữ. Các giám đốc điều hành cũng bị nhắm đến.

Hồi năm ngoái, ông Hu Xiaogang - cựu giám đốc điều hành China Great Wall Asset Management Co. - bị điều tra. Cựu Chủ tịch Lai Xiaomin của China Huarong Asset Management Co. bị xử tử vào tháng 1 vì các tội danh bao gồm hối lộ.

CNBC đưa tin tại một cuộc họp hôm 17/8, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc mang đến "của cải vừa phải" cho tất cả người dân, hay còn gọi là "thịnh vượng chung".

Giới phân tích nhận định đây là mục đích đằng sau cuộc trấn áp của chính quyền Bắc Kinh đối với các công ty công nghệ tư nhân của đất nước.

Trụ sở của Alibaba ở Hàng Châu. Ảnh: CNBC.

Cuộc họp kêu gọi "điều chỉnh hợp lý đối với thu nhập quá mức, khuyến khích các nhóm và doanh nghiệp thu nhập cao đóng góp trở lại cho xã hội nhiều hơn", theo truyền thông nhà nước Trung Quốc.

Mới đây, chính quyền Trung Quốc đã chọn Chiết Giang là một trong các khu vực thí điểm tái phân phối tài sản. Tỉnh công bố kế hoạch nâng thu nhập khả dụng bình quân đầu người lên 75.000 NDT (tương đương 11.555 USD) vào năm 2025, tăng 45% trong vòng 5 năm.

Trước những suy đoán về việc Ant Group liên quan đến cuộc điều tra đối với ông Chu, tỷ phú Ma đã có một năm đầy sóng gió. Sau khi đợt IPO của Ant Group bị hủy bỏ hồi tháng 11/2020, tập đoàn được lệnh tái cấu trúc và chịu giám sát nhiều hơn từ cơ quan quản lý.

Alibaba cũng bị các cơ quan quản lý điều tra chống độc quyền. Sau cuộc điều tra, tập đoàn chịu mức phạt kỷ lục gần 2,8 tỷ USD.