Ngoại trưởng Canada Mélanie Joly. Ảnh: Reuters.

“Canada quyết định tuyên bố ông Zhao Wei là người không được chào đón (persona non grata). Quyết định được đưa ra sau khi xem xét kỹ lưỡng tất cả yếu tố liên quan”, Guardian dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Canada Mélanie Joly hôm 8/5.

Quyết định hiếm thấy này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi văn phòng của bà Joly triệu tập Đại sứ Trung Quốc Cong Peiwu để bày tỏ sự thất vọng về những nỗ lực can thiệp vào chính trị trong nước của Canada.

Trong khi đó, Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa khẳng định họ “lên án mạnh mẽ” quyết định trục xuất này. Họ cho biết đã gửi đơn phản đối lên chính phủ liên bang và sẽ “kiên quyết thực hiện các biện pháp đối phó”.

Trung Quốc trước đó đã cảnh báo sẽ trả đũa nếu Canada trục xuất một trong những nhà ngoại giao của họ, nhấn mạnh mối quan hệ căng thẳng giữa hai quốc gia.

Chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau đang chịu áp lực ngày càng tăng trong việc đáp trả Trung Quốc sau những thông tin cho rằng ông Zhao bị cáo buộc là một phần của chiến dịch nhằm đe dọa và quấy rối nghị sĩ đảng Bảo thủ Michael Chong, cũng như gia đình của ông ở Hong Kong.

Một báo cáo năm 2021 về ảnh hưởng của Trung Quốc tại Canada của Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) có chứa thông tin về các mối đe dọa tiềm tàng đối với ông Chong và gia đình.

Ông Chong hôm 8/5 khẳng định quyết định trục xuất ông Zhao lẽ ra phải được đưa ra “nhiều năm trước” và do không hành động, Canada phần nào đó đã “trở thành sân chơi cho các hoạt động đe dọa can thiệp của nước ngoài”.

Trong khi đó, Trung Quốc khẳng định họ chưa bao giờ can thiệp vào công việc nội bộ của Canada và không quan tâm đến việc đó. Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Toronto khẳng định báo cáo về ông Chong “không có cơ sở thực tế và hoàn toàn vô căn cứ”.

Việc trục xuất các nhà ngoại giao hiếm khi xảy ra ở Canada, từ đó phản ánh mức độ nghiêm trọng mà Ottawa đang xem xét sự việc này.

Căng thẳng ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc đã leo thang kể từ vụ giam giữ Giám đốc điều hành Huawei Mạnh Vãn Chu năm 2018 và việc Bắc Kinh bắt giữ hai người Canada với cáo buộc gián điệp sau đó, theo Reuters.