Châu Á đang trải qua nhiều tuần “nắng nóng kỷ lục bất tận”, khi nhiệt độ khắc nghiệt khiến trường học phải đóng cửa và lượng tiêu thụ năng lượng tăng vọt, theo Guardian.

Kỷ lục

Nhiệt độ kỷ lục trong tháng tư đã được ghi nhận tại các trạm giám sát trên khắp Thái Lan, Myanmar, Lào và Việt Nam, cũng như ở Trung Quốc và Nam Á.

Hôm 25/4, bốn trạm thời tiết ở Myanmar đã ghi nhận mức nhiệt độ kỷ lục của tháng, trong đó Theinzayet, ở bang Mon phía đông, đạt mức cao nhất, ở mức 43 độ C. Hôm 26/4, thành phố Bago, phía đông bắc Yangon, ghi nhận mức nhiệt 42,2 độ C, tương đương kỷ lục mọi thời đại được ghi nhận trước đó vào tháng 5/2020 và tháng 4/2019, theo Maximiliano Herrera, chuyên gia khí hậu học và nhà sử học thời tiết.

“Một đợt nắng nóng kỷ lục bất tận đã diễn ra ở Đông Nam Á, với những tuần của kỷ lục đang giảm mỗi ngày”, chuyên gia Herrera cho biết.

Tại Thái Lan vào cuối tuần trước, chính quyền khuyến cáo người dân ở Bangkok và các khu vực khác của nước này nên ở nhà để tránh ngã bệnh. Nhiệt độ ở thủ đô lên tới 42 độ C hôm 22/4 và chỉ số nhiệt - nghĩa là nhiệt độ cảm nhận thực khi kết hợp với độ ẩm - lên tới 54 độ C.

Nhiều người vẫn bất chấp thời tiết nóng bức để ra ngoài - mang theo ô che nắng và quạt để giữ mát, hoặc tìm nơi trú tránh trong các trung tâm thương mại có điều hòa. Ở một số khu vực, người ta đã tưới nước, từ các tòa nhà chung cư tới trường đại học để giảm nhiệt độ và ô nhiễm không khí do hoạt động đốt nông sản theo mùa.

Người dân che ô khi băng qua đường giữa lúc nhiệt độ đạt mức kỷ lục 45,4 độ C ở Bangkok, Thái Lan, ngày 22/4. Ảnh: Reuters.

Trận mưa hôm 26/4 ở Bangkok đã tạm thời giúp xoa dịu cái nóng, và các nhà chức trách nói họ cho rằng mùa nóng đã lên đến đỉnh điểm.

Thời tiết nắng nóng đã góp phần đẩy mức tiêu thụ điện kỷ lục ở Thái Lan khi mức tiêu thụ lên tới hơn 39.000 megawatt vào ngày 6/4 - cao hơn kỷ lục trước đó là 32.000 megawatt vào tháng 4/2022.

Ở Philippines, đối phó với nắng nóng là một thách thức đặc biệt vì lịch học thay đổi trong thời kỳ đại dịch, nghĩa là học sinh đang trải qua những tháng nóng nhất của năm trong lớp học. Hàng trăm trường học đang chuyển sang hình thức đào tạo từ xa để học sinh không đổ bệnh, trong khi một số giáo viên kêu gọi rút ngắn thời gian giảng dạy và quy mô lớp học nhỏ hơn để đối phó với tình hình.

Tháng trước, hơn 100 học sinh đã phải tới điều trị tại bệnh viện ở Laguna, phía đông nam Manila, do mất nước sau khi tham gia diễn tập cứu hỏa giữa lúc nhiệt độ ở mức 39-42 độ C.

Bất bình đẳng

Trên toàn cầu, năm 2022 được xếp vào diện một trong những năm nóng nhất từng được ghi nhận và được khoa học hiện đại ghi nhận là năm nóng nhất trong 8 năm qua. Sự quay trở lại của hiện tượng thời tiết El Niño trong năm nay được cho là sẽ khiến nhiệt độ tăng cao hơn nữa.

“Những người nghèo nhất trong số những người nghèo sẽ phải chịu đựng nhiều nhất”, tiến sĩ Fahad Saeed, người đứng đầu khu vực Nam Á và Trung Đông tại Climate Analytics, một viện chính sách khoa học khí hậu, nói với Guardian. “Điều này gây tác động đặc biệt đối với nông dân, những người phụ thuộc vào nông nghiệp hoặc đánh bắt cá”.

Ông nói thêm: “Nắng nóng không phải điều gì xa lạ với vùng đất này, nhưng nhiệt độ đang tăng vượt quá giới hạn khả năng thích ứng của con người”.

Tại Bangladesh, nhiệt độ tăng trên 40 độ C ở thủ đô Dhaka vào đầu tháng tư, đánh dấu ngày nóng nhất trong 58 năm và khiến mặt đường tan chảy.

Một con hổ Bengal hoàng gia bơi tại vườn thú quốc gia Bangladesh ở Dhaka. Ảnh: Syed Mahamudur Rahman/NurPhoto/Shutterstock.

Trung tâm Quốc tế về Phát triển Miền núi Tích hợp (Icimod), một nhóm liên chính phủ, đặc biệt quan ngại về tác động của tình trạng nóng lên toàn cầu đối với khu vực Hindu Kush Himalaya.

Theo Icimod, khu vực này có lượng nước đóng băng lớn thứ ba trên thế giới và đang nóng lên gấp đôi mức trung bình toàn cầu.

“Trong kịch bản lạc quan nhất, với mức áp hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C, khu vực này sẽ mất đi 1/3 số sông băng vào năm 2100 - tạo ra rủi ro lớn cho các cộng đồng miền núi, hệ sinh thái và thiên nhiên cũng như 1/4 nhân loại ở dưới thấp”, nhà nghiên cứu Deepshikha Sharma - chuyên gia Khí hậu và Môi trường tại Icimod - cho hay.

Sự bất bình đẳng khiến khả năng ứng phó với nắng nóng khó khăn hơn ở một số cộng đồng. Ảnh: Reuters.

“Biến đổi khí hậu do con người gây ra là nguyên nhân chính dẫn đến số lượng ngày càng tăng và mức độ dữ dội của các đợt nắng nóng mà chúng ta đang chứng kiến trên khắp châu Á. Những điều này báo hiệu thực tế rằng tình trạng khẩn cấp về khí hậu đang ở ngay đây”, ông Sharma nhấn mạnh. Nhà nghiên cứu này là người liên tục kêu gọi giảm phát thải nhanh hơn và tăng cường đầu tư để giúp bảo vệ các khu vực thích ứng.

Sự kiện chết chóc ở Ấn Độ làm nổi bật mối nguy sóng nhiệt Nhiệt độ cực đoan có thể gây nguy hiểm, ngay cả ở những nơi vốn quen với nó. Ấn Độ đã rút ra bài học này trong sự kiện chết chóc hôm 16/4. 11:12 27/4/2023

Người Việt ở Nam Á: Nhà nóng như lò, cây cối chết dần Giữa tháng 4, người Việt ở Ấn Độ và Pakistan đã trải qua những ngày thời tiết khắc nghiệt, có lúc "nóng như lò", gây ảnh hưởng ít nhiều đến công việc và sinh hoạt hàng ngày. 06:30 25/4/2023