Cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 vẫn còn 10 dự án thành phần chưa hoàn thành. Ảnh: Phạm Ngôn.

Trong báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017-2020, Chính phủ cho biết toàn bộ 11 dự án thành phần đã khởi công xây dựng và thi công. Trong đó, chỉ có một dự án thành phần đã hoàn thành và đưa vào sử dụng là đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, 10 dự án còn lại vẫn đang thi công xây dựng.

Nhiều nguyên nhân gây chậm tiến độ ở các dự án này cũng được Quốc hội chỉ ra.

Chậm tiến độ do mưa nhiều

Theo báo cáo, các địa phương đã hoàn thành công tác bồi thường đạt 100%, cơ bản hoàn thành giao mặt bằng cho chủ đầu tư và nhà thầu.

Tuy nhiên, đến nay, còn một số vị trí vướng mắc cục bộ do một số hộ dân, tổ chức chưa bàn giao mặt bằng; một số ngôi mộ chưa di dời; công trình hạ tầng kỹ thuật chưa hoạt thành di dời.

Đặc biệt, hai vị trí đường điện cao thế ở tỉnh Bình Thuận nằm trong mặt bằng công trình làm ảnh hưởng đến việc triển khai thi công và hoàn thành đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây.

Bên cạnh đó, giai đoạn bắt đầu thi công công trình các dự án thành phần, mặc dù phần mặt bằng chưa được bàn giao chỉ chiếm khoảng 10% chiều dài tuyến, đã ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ triển khai thi công dự án.

Dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45 được đặt thời hạn hoàn thành vào cuối năm 2022. Ảnh: Ngọc Tân.

Chính phủ cũng cho biết dự án gặp vấn đề về khan hiếm nguồn vật liệu thi công.

Quá trình thực hiện các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017-2020, các gói thầu, dự án thành phần đồng loạt triển khai, thủ tục cấp giấy phép khai thác vật liệu xây dựng gồm nhiều bước kéo dài 9-15 tháng.

Điều kiện thời tiết thất thường cũng là yếu tố được đề cập trong báo cáo. Theo đó, thời tiết miền Trung những năm gần đây mưa nhiều, mùa mưa đến sớm hơn thường lệ và kéo dài hơn.

Riêng năm 2020, bão lũ lịch sử ở Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế gây ngập lụt bất thường, kéo dài 4 tháng. Việc này ảnh hưởng lớn đến công tác thi công các gói thầu thuộc dự án Cam Lộ - La Sơn, chia cắt các đường tiếp cận. Toàn bộ công trường phải ngừng thi công.

Kiến nghị kiểm soát giá vật liệu

Về biến động giá vật liệu xây dựng, Chính phủ cho biết trong giai đoạn từ cuối quý IV/2020 đến quý I/2022, giá nhiên liệu và một số loại vật liệu xây dựng có biến động tăng lớn. Một số vật liệu như thép, nhiên liệu tăng 80-90%.

Đồng thời, việc tính toán chi phí trượt giá theo công thức điều chỉnh giá thông thường chưa phản ánh được mức độ biến động giá, dẫn đến các nhà thầu khó khăn về tài chính, ảnh hưởng đến tiến độ trển khai các dự án.

Hiện, Chính phủ đang khẩn trương lấy ý kiến của các bộ, ngành về giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng theo báo cáo của Bộ Xây dựng.

Theo báo cáo của Chính phủ, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng là một trong những khó khăn khiến cao tốc Bắc - Nam chậm tiến độ.

Hầu hết địa phương cách ly xã hội từ tháng 7 đến tháng 10/2021 khiến việc huy động các thiết bị đặc chủng thi công và chuyên gia vận hành, sửa chữa thiết bị đến công trường rất khó khăn, nhiều mũi thi công bị ngừng trệ.

Chính phủ cho rằng các dự án cao tốc Bắc - Nam chậm tiến độ do thiếu nguyên vật liệu và chịu ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh. Ảnh: Phạm Ngôn.

Về công tác lựa chọn nhà đầu tư, đàm phán ký kết hợp đồng các dự án đầu tư theo phương thức PPP, Chính phủ cho biết quá trình tổ chức đầu thầu lựa chọn nhà đầu tư xuất hiện tình huống đấu thầu.

Sau đó, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng và được chấp thuận chuyển hình thức đầu thầu từ rộng rãi quốc tế sang rộng rãi trong nước. Việc thay đổi hình thức đấu thầu dẫn đến thời gian thực hiện công tác này phải kéo dài thêm 9 tháng.

Nguyên nhân cuối cùng, Chính phủ đề cập đến công tác chuẩn bị thủ tục đầu tư bị kéo dài. Việc này xảy ra do phải thực hiện thủ tục chuyển đổi 5 dự án thành phần từ phương thức PPP sang đầu tư công và thực hiện điều chỉnh dự án đầu tư, lập lại hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán.

Riêng với dự án cầu Mỹ Thuận 2 có yêu cầu kỹ thuật cao và phức tạp do là cầu dây văng nhịp lớn, cần phải lựa chọn đơn vị tư vấn thẩm tra nước ngoài để rà soát, tính toán đối chứng để làm cơ sở thẩm định thiết kế công trình. Thời gian thực hiện công tác này khoảng một năm.

Trước những khó khăn trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội có ý kiến với đoàn đại biểu Quốc hội các địa phương có dự án đi qua thường xuyên quan tâm, hỗ trợ và kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.

Chính phủ cũng kiến nghị việc kiểm soát chặt chẽ giá các mặt hàng, dịch vụ, giá vật liệu xây dựng, chống lợi dụng tăng giá và ép giá. Đồng thời, công bố giá, chỉ số giá các loại vật liệu xây dựng hàng tháng sát với biến động của thị trường.

Lý do đề nghị bổ sung làn ETC ở cao tốc Long Thành - Dầu Giây Để tránh ùn tắc giao thông ở tuyến cao tốc Long Thành - Dầu Giây, Sở GTVT TP.HCM đề nghị rà soát phương án tổ chức giao thông, sớm triển khai đầy đủ làn ETC ở các trạm thu phí. 13:16 9/10/2022

Khắc phục sự cố trượt taluy trên cao tốc Tiên Yên - Móng Cái Chủ đầu tư cao tốc Tiên Yên - Móng Cái tổ chức phân luồng, tạm dừng lưu thông một làn đường dài 1,2 km để sửa chữa mái taluy bị sạt lở do mưa lớn, ảnh hưởng từ cơn bão số 3. 21:48 3/10/2022