Lynette Ma thức giấc với hàng loạt tin nhắn trên điện thoại từ những người bạn lo lắng, hỏi han xem cô có ổn không.

Cô gái 28 tuổi đã lên kế hoạch đưa mẹ tới lễ hội đón Tết Nguyên đán hôm 22/1, nhưng vụ xả súng chết chóc trong đêm giao thừa tại câu lạc bộ khiêu vũ Star Ballroom Dance Studio ở Monterey Park đã khiến kế hoạch phải thay đổi.

Thay vào đó, Ma và mẹ ngồi trong công viên thành phố và đau xót với thảm kịch vừa xảy ra mà họ vẫn chưa thể tin được.

Thức giấc sau đêm giao thừa trong cơn ác mộng

Nhiều cư dân khác ở Monterey Park, vùng ngoại ô tập trung nhiều người Mỹ gốc Á ở Los Angeles, bang California hôm 22/1 cũng thức giấc với cơn ác mộng rùng rợn như vậy.

Tết Nguyên đán bắt đầu trong nỗi kinh hoàng đối với cư dân của thành phố, nơi xảy ra vụ xả súng hàng loạt khiến 10 nạn nhân thiệt mạng.

Cư dân trong một buổi cầu nguyện gần hiện trường vụ xả súng ở Monterey Park, California ngày 22/1. Ảnh: Reuters.

Chỉ cách trung tâm Los Angeles vài km về phía đông, Monterey Park được coi là "New Chinatown" của Los Angeles.

Cư dân ở đây đọc báo bằng tiếng Quan thoại, hầu hết biển hiệu kinh doanh đều bằng tiếng Trung Quốc. Và khi phóng viên tiếp cận sau khi thảm kịch xảy ra, phần lớn cư dân ở đây thậm chí không nói tiếng Anh.

Tại thành phố 60.000 dân này, đèn lồng đỏ, băng rôn mừng Tết Nguyên đán vẫn treo rợp cả một nẻo đường.

Tuy nhiên, ở khu vực xung quanh câu lạc bộ khiêu vũ nơi xảy ra vụ nổ súng, dải băng cảnh sát màu vàng và những sĩ quan vũ trang hạng nặng đang thay thế bất cứ màu sắc nào của lễ hội.

Lễ hội năm nay lẽ ra là sự khởi đầu vui vẻ cho lễ đón Tết Nguyên đán đầu tiên ở Monterey Park kể từ trước đại dịch, với những đám đông lớn tràn ngập ở thành phố có đa số người Mỹ gốc Hoa gần Los Angeles.

Tuy nhiên, tất cả bị hủy hoại trong cơn ác mộng vào tối thứ 7 sau khi một người đàn ông bước vào phòng khiêu vũ và nổ súng, khiến ít nhất 20 nạn nhân ngã xuống, trong đó 10 người đã thiệt mạng. Đám đông trong căn phòng hoảng loạn tìm cách tháo chạy ra ngoài.

“Sau một ngày đón mừng, chúng ta thức giấc với một cơn ác mộng. Không có lời nào diễn ra hết nỗi đau này. Chúng ta không thể tưởng tượng nổi nỗi đau mà nhiều gia đình đang phải nếm trải hôm nay”, theo tuyên bố từ tổ chức Stop AAPI Hate.

Stop AAPI Hate được thành lập vào tháng 3/2020 nhằm phản đối các vụ kỳ thị nhắm vào người Mỹ gốc Á trong thời gian đại dịch.

Ám ảnh

Khi những ánh sáng đầu tiên của ngày mới xuất hiện sau thảm kịch ở Monterey Park, làm nổi rõ hình ảnh những cảnh sát với vũ khí hạng nặng đang bảo vệ an ninh quanh hiện trường, phía trên vẫn còn những dãy đèn lồng đỏ hay băng rôn chúc mừng năm mới.

Vụ xả súng đêm giao thừa biến đêm tiệc mừng Tết Nguyên đán trở thành nỗi ám ảnh đối với cư dân Monterey Park.

Cảnh sát phong tỏa hiện trường sau vụ xả súng tại Monterey Park. Tại hiện trường ở cộng đồng tập trung nhiều người gốc Hoa vẫn còn nhiều dấu hiệu của lễ hội Tết Nguyên đán trước đó như dãy đèn lồng đỏ hay những biểu ngữ chào đón năm mới. Ảnh: Reuters, AP.

“Chuyện như thế này không xảy ra ở đây”, Wynn Liaw, một cư dân 57 tuổi chia sẻ sau khi nghe bản tin về vụ xả súng.

Bà Liaw là một bác sĩ thú y đã nghỉ hưu, sinh sống bốn thập kỷ qua ở Monterey Park.

Bà vẫn khó có thể tin nổi một vụ xả súng chết chóc đã diễn ra ở đây, đằng sau mái hiên trắng và xanh của tòa nhà mà bà vẫn bước qua hàng ngày khi đi mua sắm.

"Đây là một khu phố rất an toàn. Ở đây, tôi có thể đi dạo một mình vào ban đêm và không phải lo lắng về bạo lực súng đạn", bà Liaw nói với báo giới giữa lúc trực thăng cảnh sát bay trên đầu.

Người phụ nữ cũng bày tỏ lo ngại vụ nổ súng có thể do hành vi thù ghét nhằm vào người gốc Hoa.

Vị trí Monterey Park. Đồ họa: Guardian.

Cảnh sát Los Angeles hôm 22/1 xác nhận vụ nổ súng khiến 5 phụ nữ và 5 đàn ông thiệt mạng.

Thảm kịch cắt ngang bữa tiệc dự kiến kéo dài hai ngày đã được lên kế hoạch để chào mừng năm mới ở bang đầu tiên của Mỹ chính thức công nhận Tết Nguyên đán là ngày lễ. Các vũ công múa lân đã dự định diễu hành qua các đường phố trung tâm được trang trí bằng đèn lồng đỏ.

“Chúng tôi đã không thể có một ngày lễ như thế này trong ba năm qua, vì vậy sự kiện này rất quan trọng. Mọi người đều mong mỏi được ra ngoài”, quyền Thị trưởng Monterey Park Jose Sanchez, cho biết.

Trước đó, ông Sanchez đã tới lễ hội cùng với cô con gái 6 tuổi của mình. Ông ước tính 100.000 người đã tham dự sự kiện ngày 21/1, và lễ hội thường là một trong những lễ đón Tết Nguyên đán lớn nhất trong tiểu bang.

Bên trái là ảnh screenshot từ video cho thấy hiện trường vụ xả súng. Bên phải là hình ảnh bên trong Star Ballroom Dance Studio ở Monterey Park, California. Ảnh: TNLA/Reuters,Star Ballroom Dance Studio.

Gây rúng động các cộng đồng người Mỹ gốc Á

Vụ xả súng đã gây rúng động các cộng đồng người Mỹ gốc Á trên khắp đất nước cờ hoa, khiến cảnh sát từ San Francisco tới New York tăng cường tuần tra tại các sự kiện chào đón Tết Nguyên đán ở nhiều thành phố.

Thảm kịch ở Monterey Park cũng là vụ xả súng chết chóc nhất ở Mỹ kể từ thảm kịch Uvalde - trong đó 19 học sinh và 2 giáo viên bị sát hại tại trường tiểu học tại Texas ngày 24/5/2022.

Cảnh sát trưởng hạt Los Angeles Robert Luna ngày 22/1 công bố nghi phạm trong vụ xả súng là Huu Can Tran, 72 tuổi, đã thiệt mạng do tự bắn.

Thi thể nghi phạm được tìm thấy bên trong chiếc xe tải chở hàng màu trắng ở Torrance. Trước đó, chiếc xe này bị cảnh sát cố gắng chặn lại và khi cảnh sát ra lệnh cho người ngồi bên trong ra khỏi xe, họ nghe thấy tiếng nổ và tin rằng người lái xe có thể đã tự bắn mình, theo CNN.

Các đặc nhiệm SWAT xông vào một chiếc xe tải trắng (trong ảnh) ở Torrance, California. Đài ABC7 sau đó đưa tin thi thể nghi phạm được tìm thấy trên ghế lái của chiếc xe. Ảnh: Reuters.

Không dám tin

Tổng thống Mỹ Joe Biden yêu cầu treo cờ rủ tại Nhà Trắng cũng như các tòa nhà công quyền liên bang đến ngày 26/1 để tưởng niệm các nạn nhân vụ xả súng Monterey Park.

Nhà lãnh đạo Mỹ đã viết trên Twitter rằng ông và phu nhân Jill Biden đang "cầu nguyện cho những người thiệt mạng và bị thương trong vụ xả súng hàng loạt đêm qua ở Monterey Park", đồng thời nhấn mạnh “ông đang theo dõi sát sao sự việc”.

Cư dân địa phương cho biết vào thời điểm xảy ra vụ xả súng khiến 10 nạn nhân thiệt mạng ở Monterey Park, câu lạc bộ khiêu vũ tổ chức tiệc mừng năm mới theo Âm lịch.

Các nhân chứng mô tả nghi phạm là nam giới gốc Á, khoảng 30-50 tuổi, "mang vũ khí hạng nặng, không xác định mục tiêu cụ thể và nổ súng bừa bãi".

Anh Wong Wei, sống gần hiện trường, kể lại với Los Angeles Times rằng bạn của anh có mặt tại câu lạc bộ và đang ở trong nhà vệ sinh khi tiếng súng nổ lên.

Wei cho biết khi bạn của anh bước ra, cô thấy nghi phạm mang theo một khẩu súng dài và xả đạn bừa bãi, có 3 người nằm bất động trên sàn, trong đó có 2 phụ nữ và người còn lại được cho là chủ nhân của câu lạc bộ.

Cũng theo Los Angeles Times, một nhân chứng khác có tên Seung Won Choi - chủ nhà hàng đồ nướng hải sản gần hiện trường - kể rằng ít nhất ba người trốn vào nhà hàng của ông, khẩn cầu ông khóa chặt cửa.

Họ nói một người đàn ông mang súng trường bán tự động đang xả súng ở tòa nhà, mang theo nhiều hộp tiếp đạn và liên tục thay đạn sau các loạt bắn.

Sở Cảnh sát Los Angeles công bố ảnh nghi phạm. Ảnh: LASD

Trước khi vụ nổ súng diễn ra, hàng chục nghìn người đã tập trung trong ngày đầu tiên của lễ hội Tết Nguyên đán kéo dài hai ngày ở Monterey Park, được ghi nhận là một trong những lễ hội đón năm mới Âm lịch lớn nhất ở Nam California.

Ngày thứ hai của lễ hội (hôm 22/1) đã bị hủy bỏ sau vụ tấn công.

Tiffany Chiu, 30 tuổi, nói với Reuters rằng cô đang dự tiệc tất niên tại nhà bố mẹ gần câu lạc bộ khi vụ xả súng diễn ra. Chiu cho biết một số người trong khu vực nhầm tưởng tiếng súng là tiếng pháo hoa đón năm mới.

Vụ nổ súng khiến nhiều người trong vùng choáng váng.

“Vốn không có xả súng ở vùng này”, Ken Nim, một nhân viên IT 38 tuổi, nói với báo giới khi được phỏng vấn giữa lúc anh đang dắt chó đi dạo.

Nim cho biết trong 20 năm sống ở đây, vụ việc lớn nhất mà anh từng gặp phải là lần bị lấy trộm mất bộ lọc khí thải trên ôtô.

“Vụ xả súng đánh dấu một sự thay đổi đáng buồn, mọi thứ trở nên điên rồ”, Nim nói. "Chúng tôi đã chứng kiến các vụ xả súng hàng loạt ở nhiều thành phố khác và ở các bang khác, nhưng giờ đây nó đang đến với chúng tôi".

David Kwan, một nhân viên bảo vệ gốc Malaysia, bày tỏ sự bàng hoàng trước vụ nổ súng.

“Tôi thường xuyên phải đối mặt với bạo lực nhưng ở những khu vực khác của Los Angeles” Kwan nói. "Đây là lần đầu tiên tôi thấy điều đó xảy ra trong cộng đồng của mình".

Cư dân gần hiện trường ở Monterey Park, California hôm 22/1. Ảnh: AP.

Dọc theo những con đường bị phong tỏa, cư dân địa phương vẫn đang cố gắng tìm hiểu xem tại sao bi kịch này lại ập tới. Trên điện thoại cá nhân, họ nhìn thấy những bức ảnh thi thể nằm trên mặt đất trong căn phòng được chiếu sáng bằng đèn nhiều màu.

Ban đầu, nhiều người lo sợ rằng vụ tấn công có thể liên quan tới tội ác thù ghét. Tuy nhiên, khi danh tính nghi phạm được công bố hôm 22/1, tất cả lại trở nên mông lung hơn.

“Tôi cảm thấy như đây là một câu chuyện cá nhân”, Jerry Liu, một tài xế xe tải 26 tuổi, nói khi đứng gần hàng trăm chiếc lều trắng thẳng hàng ở chợ Tết Nguyên đán.

Trước đó một ngày, hàng nghìn người đã tập trung đông đúc tại khu chợ chính, giữa các quầy thịt xiên và khu hội chợ.

"Hẳn là nghi phạm nhắm vào phòng khiêu vũ đó. Nếu hướng tới mục tiêu giết nhiều người, ông ta có thể đến hội chợ sớm hơn trong ngày", Liu phân tích.

Câu lạc bộ khiêu vũ Star Dance Studio ở Monterey Park sáng 22/1 bị phong tỏa sau khi xảy ra xả súng vào đêm tiệc đón giao thừa. Ảnh: AP.

Đứng trước vòng bảo vệ của cảnh sát, ông Chester Chong đưa ra một giả thuyết khác. Ông cho rằng động cơ có thể là sự ghen tuông trỗi dậy ở một người đàn ông không được mời đến bữa tiệc trong khi vợ cũ của ông ta đang ở đó.

“Vấn đề là chúng ta có quá nhiều súng ở đất nước này”, ông Chester Chong, chủ tịch Phòng Thương mại Trung Quốc ở Los Angeles, nói.

"Thật quá dễ dàng để vớ lấy một khẩu súng và làm điều gì đó ngu ngốc", ông bức xúc.

Nghi phạm tìm tới một câu lạc bộ khiêu vũ khác

Theo CNN, một người bạn của nghi phạm tiết lộ rằng Huu Can Tran từng hay lui tới câu lạc bộ khiêu vũ Star Dance Studio và gặp người phụ nữ mà sau đó ông ta kết hôn tại đây. Tuy nhiên, cặp đôi đã ly hôn.

Nghi phạm Huu Can Tran được coi là một trong những người xả súng cao tuổi nhất ở Mỹ. Tội phạm nổ súng nơi công cộng lớn tuổi nhất ở nước này là James Wenneker von Brunn, người tấn công tại Bảo tàng Tưởng niệm Holocaust ở Washington năm 2009 khi đã 88 tuổi.

Theo cảnh sát trưởng Luna, sau khi rời khỏi hiện trường ở Monterey Park, nghi phạm nhắm tới một câu lạc bộ khiêu vũ khác tại Alhambra gần đó. Tuy nhiên, hai người trong phòng tiệc đã giằng được khẩu súng Cobray M11 9 mm khỏi tay nghi phạm, buộc Huu Can Tran phải tháo chạy khỏi hiện trường.

"Họ đã cứu sống rất nhiều người, tình hình đáng lẽ còn nghiêm trọng hơn", cảnh sát trưởng Luna ca ngợi những người ngăn cản nghi phạm tại Alhambra và gọi họ là anh hùng.

Các lễ hội ngày 22/1 tại Monterey Park đã bị hủy bỏ sau vụ tấn công, mặc dù một số lễ đón Tết Nguyên đán vẫn diễn ra ở các thành phố lân cận, nơi có đông đảo người Mỹ gốc Á sinh sống.

Mọi người đặt hoa tại một góc tưởng niệm ở Monterey Park, California ngày 22/1. Ảnh: USA TODAY/Reuters.

Đối với Lynette Ma, những gì vừa xảy ra với cộng đồng của cô là điều “khủng khiếp chưa từng thấy” bởi bạo lực súng đạn chưa từng tới gần nơi cô sinh sống tới như vậy.

Chia sẻ với AP, Ma nói rằng cô và gia đình vẫn sẽ ra ngoài ăn để chào đón Tết Nguuyên đán, nhưng sau những gì đã xảy ra, mọi thứ không bao giờ còn có thể như trước nữa.

Nạn nhân vụ xả súng ở California 'ở tuổi 50, 60 hoặc hơn' Cảnh sát trưởng hạt Los Angeles Robert Luna cho biết các nạn nhân trong vụ xả súng vào lễ hội Tết Nguyên đán ở Monterey Park, California có thể nằm trong độ tuổi 50, 60 hoặc hơn. 12:30 23/1/2023

Nghi phạm vụ xả súng ở California là Huu Can Tran, 72 tuổi Cảnh sát trưởng hạt Los Angeles Robert Luna xác nhận người đàn ông chết bên trong một chiếc xe tải chở hàng màu trắng ở Torrance chính là nghi phạm vụ xả súng ở Monterey Park. 08:49 23/1/2023