Gertrudis Rubio lần mò trong bóng tối, lội qua dòng nước ào ạt cuốn theo đá va vào chân cô.

Rubio và gia đình 8 người không có đủ thời gian để lấy tài liệu hay những thứ cần thiết. Nước dâng nhanh, đã cao đến thắt lưng và tràn qua cộng đồng nhỏ ở quận Monterey vào thời điểm đó.

“Nước lũ đến và phá hủy ngôi nhà của chúng tôi. Nó đã phá hủy mọi thứ”, cô kể lại.

Ngay sau nửa đêm hôm 10/3, còi báo động đã vang lên khắp thị trấn Pajaro, cảnh báo người dân rời đi. Bị nhấn chìm bởi những cơn mưa không ngớt, dòng sông uốn lượn dọc theo khu vực tràn bờ, trong khi con đê cũ kỹ bị vỡ do sức ép từ dòng nước dữ dội.

Các khu vực của thị trấn nhanh chóng chìm trong làn nước nhuốm màu nâu. Nước dâng cao nhấn chìm ôtô, làm ngập cơ sở hạ tầng quan trọng và nhà cửa, khiến hàng nghìn người phải di dời.

Trận lụt Pajaro là sự kiện mới nhất trong một loạt thảm họa do thời tiết gây ra, làm rung chuyển California kể từ tháng 12/2022, theo Guardian.

Một ngôi nhà chìm trong nước lũ sau nhiều ngày mưa lớn ở Pajaro, California, Mỹ. Ảnh: Reuters.

Vỡ đê sông

Khi mặt trời ló dạng qua mây đen trong thời gian ngắn vào đầu tuần này, các đội phản ứng khẩn cấp đã sử dụng thuyền, xe có gầm cao hoặc đi bộ lội qua vùng nước để tiếp cận các khu dân cư vẫn còn ngập và cung cấp viện trợ.

“Ưu tiên số một của chúng tôi là bảo toàn tính mạng và thứ hai là bảo toàn tài sản”, tiểu đoàn trưởng Gino Degraffenreid cho biết.

Tiếng leng keng từ một đoạn đường sắt ngập nước vẫn không ngừng vang vọng từ xa. Được chỉ định phụ trách đội số 11 thuộc cơ quan dịch vụ khẩn cấp California, Degraffenreid và đội của anh là một trong số hàng chục đơn vị đang được triển khai khắp tiểu bang để hỗ trợ khẩn cấp trong cơn bão.

Degraffenreid đã dành cả ngày trước đó để giúp một số cư dân còn sót lại thoát ra an toàn. Trong số đó bao gồm một linh mục từ giáo xứ địa phương và một số thú cưng bị bỏ lại vào thời điểm hỗn loạn.

Degraffenreid cho biết phần lớn công việc hiện nay là cố gắng thiết lập lại cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm tiếp cận nước sạch và xử lý nước thải.

“Chúng tôi đang cố gắng khôi phục lại trạng thái bình thường càng nhanh càng tốt”, anh nói thêm.

Đây là một nhiệm vụ khó khăn. Theo các quan chức quận, 3 hệ thống nước đã được xác định là có khả năng bị ô nhiễm. 11 trường học phải đóng cửa, và hàng trăm người đang ở trong những nơi trú ẩn mà hầu hết giường đều kín chỗ. Nhà chức trách đang chuẩn bị cho nhiều đợt sơ tán hơn và những tác động mới từ trận mưa lớn tiếp theo.

Trong khi đó, kích thước con đê bị vỡ đã tăng gấp 3 lần từ hôm 10 đến 12/3, hiện rộng hơn 121,9 m. Giới chức Mỹ đang cố gắng ổn định lại nó bằng đá và bao cát nhưng thiệt hại rất lớn. Và đây không phải là lần đầu tiên con đê bị hỏng.

Một nhân viên Hiệp hội phòng chống ngược đãi động vật giải cứu một chú chó bị bỏ rơi khi nước lũ từ sông Pajaro tràn vào khu dân cư. Ảnh: Reuters.

Trong nhiều thập kỷ, con đê tại khu vực rõ ràng đã cho thấy những rủi ro. 3 vụ lũ lụt thảm khốc xảy ra ở đây trong những năm 1990, trong đó có một trận lũ lụt khiến 2 người thiệt mạng và gây thiệt hại lên tới 95 triệu USD.

Năm 2017, nước dâng cao trở lại và lệnh sơ tán đã được ban hành vào tháng 1 vừa qua, khi bang California hứng chịu một loạt cơn bão nghiêm trọng.

Thế nhưng, bất chấp cảnh báo nguy hiểm, không có sửa chữa cần thiết nào được thực hiện.

“Chúng tôi không có nơi nào để đi”

“Đây là một khu vực có thu nhập thấp”, Stu Townsley, phó kỹ sư quận của quân đội Mỹ phụ trách quản lý dự án khu vực San Francisco, nói với Los Angeles Times. Ông lưu ý rằng hầu hết công nhân nông trại sống ở Pajaro.

Khoảng 3.000 người gọi Pajaro là nhà và 92% trong số họ là người gốc Tây Ban Nha, theo hồ sơ điều tra dân số. Tuy nhiên, hơn 18% sống dưới mức nghèo khổ và thu nhập bình quân đầu người - 15,018 USD - bằng khoảng 1/3 so với toàn tiểu bang.

Vào năm 2022, quỹ của tiểu bang và liên bang đã được phân bổ để sửa chữa con đê - dự án dự kiến ​​tiêu tốn khoảng 400 triệu USD. Nhưng việc xây dựng ​​sẽ phải chờ đến sớm nhất là năm 2024 mới bắt đầu.

Giờ đây, tại một nơi trú ẩn khẩn cấp tại khu hội chợ của quận Santa Cruz ở phía bắc, hàng trăm người đang chờ đợi và tự hỏi ngôi nhà của họ sẽ còn lại gì khi nước rút.

Rubio, chen chúc với hàng trăm người khác trong một căn phòng lớn, nhìn em trai 4 tuổi, Adriel, vẽ con mèo màu hồng bằng bút chì màu được tặng.

“Chúng tôi không có nơi nào để đi”, cô nói. Cô ước có dây chun để buộc mái tóc dài của mình ra sau, nhưng quan trọng hơn, cô lo lắng cho em gái đang bị động kinh cùng số phận gia đình mình khi nước rút.

“Chúng tôi sẽ ở lại đây cho đến khi mọi thứ kết thúc”, cô nói. “Nhưng chúng tôi không có đủ tiền để trả phí thuê nhà”.

Rubio không đơn độc. “Từ những gì tôi nghe được thì rõ ràng là đối với nhiều người, họ sẽ không có nơi nào để quay lại”, Michael Flores, phó thư ký của cơ quan Thực phẩm và Nông nghiệp California cho biết.

Những người lao động nhập cư từ Pajaro xếp hàng quyên góp. Ảnh: Reuters.

Lorina Sosa, người đã ở nơi trú ẩn suốt cuối tuần, cho biết cô đánh giá cao sự trợ giúp nhưng cảm thấy nhà chức trách cần phải làm nhiều hơn nữa để chuẩn bị.

Cô đã sơ tán vào tối 10/3 sau khi đội cứu hộ khẩn cấp gõ cửa nhà. Khi đến nơi trú ẩn, cô thấy rằng vẫn chưa có giường xếp, trong khi số lượng người sơ tán gia tăng nhanh chóng.

Cha mẹ già của cô, những người từng sơ tán trong cơn bão vào tháng 1, cảnh giác và lo sợ trải nghiệm lặp lại. Lần trước, cả hai đều nhiễm Covid-19 khi ở trong nơi trú ẩn.

Nhưng khi những lời cảnh báo bắt đầu vang vọng khắp khu phố của họ vào tối 10/3, Sosa biết rằng đó là rủi ro mà tất cả họ phải chấp nhận.

Bạn trai của cô đã rời khỏi thị trấn, làm việc ở Bakersfield khi mùa mưa bắt đầu. Vì vậy, cô phải đưa gia đình anh cùng cha mẹ và 3 con chó đến nơi an toàn. Buddy và Icy, hai chú chó pitbull to lớn, không được phép vào bên trong và bị buộc ngay bên ngoài nơi trú ẩn.

“Chúng tôi phải vật lộn trước điều này”, Sosa chia sẻ.

Cô tự hỏi liệu chiếc váy lấp lánh mà cháu gái mình háo hức mặc trong vài tuần nữa, có còn sau trận lụt hay không?

“Họ đã lặn lội đến tận Mexico để lấy nó”, cô nói với một tiếng thở dài.

Dù vậy, đến tối 13/3, Sosa nhận được một số tin tốt. Trên chiếc thuyền nhỏ bằng kim loại, Ian Hanson và Esteban Cespedes - hai thành viên trong đội của Degraffenreid - đã tìm được nhà của Sosa.

Nhận được tin mèo của Sosa vẫn còn ở bên trong, Hanson và Cespedes, được chủ nhà cho phép, đã lội xuống nước ngập đến thắt lưng. Những con mèo sau đó được giải cứu an toàn. Bên trong ngôi nhà, kỳ lạ thay, vẫn khô ráo.

Tuy nhiên, đây không phải tin mà người dân nào ở khu vực này cũng đủ may mắn nhận được. Theo Guardian, nước ở sông Pajaro có thể còn dâng cao hơn nữa trong những ngày tới.

“Một năm trước, chúng tôi đã xin nước (vì bang hạn hán nghiêm trọng) và bây giờ chúng tôi đang bơi trong đó, theo đúng nghĩa đen”, Degraffenreid nói.