Nhiều quốc gia và cả các công ty tư nhân sẽ tìm cách đưa tàu đổ bộ lên Mặt Trăng, và đưa "khách du lịch" vào vũ trụ trong 12 tháng tới.

Các nhiệm vụ Mặt trăng chủ yếu dành cho các mục đích khoa học, thử nghiệm khả năng hạ cánh cũng như tìm kiếm nước đông đá có thể sử dụng làm nguồn nhiên liệu cho các nhiệm vụ khám phá vũ trụ sau này. Trong khi đó, các cuộc du lịch vũ trụ sẽ dành cho các tỷ phú chịu chi.

"Năm vừa qua, điểm nóng là Hỏa tinh, bây giờ tất cả sự chú ý đổ dồn về Mặt Trăng", Jill Stuart, chuyên gia về chính sách vũ trụ từ Trường Kinh tế London ở Anh, cho biết.

Điểm đến hot trong năm 2023

Theo dự kiến, tàu đổ bộ Hakuto-R, do công ty ispace của Nhật phát triển và phóng bằng tên lửa Falcon 9 của SpaceX, sẽ hạ cánh xuống Mặt Trăng vào tháng 3/2023. Nếu hạ cánh đúng lịch, đây sẽ là nhiệm vụ tư nhân đầu tiên trong lịch sử đáp xuống Mặt Trăng.

Đó là nếu đúng lịch, bởi vì 2 tàu đổ bộ tư nhân khác từ Mỹ, Peregrine của hãng Astrobotic và Nova-C của hãng Intuitive Machines, có lịch hạ cánh cũng vào tháng 3, và có thể sẽ vượt mặt công ty Nhật Bản để ghi danh vào lịch sử.

Thiết kế tàu đổ bộ Hakuto-R được ispace công bố trước vụ phóng vào tháng 11 năm nay. Ảnh: spacewatch.

Peregrine và Nova-C đều là các nhiệm vụ do NASA hậu thuẫn, với nhiều công cụ khác nhau để nghiên cứu môi trường Mặt Trăng. Các nhiệm vụ này một phần phục vụ tham vọng xa hơn của NASA, đưa con người trở lại Mặt Trăng vào cuối thập kỷ này, theo chương trình khám phá không gian Artemis.

Chuyến bay đầu tiên của chương trình, Artemis I, vừa hoàn thành cách đây vài tuần, khi tàu vũ trụ Orion đến Mặt Trăng và quay trở lại Trái Đất thành công. Các hình nộm trên tàu được bảo toàn nguyên vẹn, cho thấy tàu vũ trụ này có khả năng đưa con người đến Mặt Trăng một cách an toàn.

Chuyến bay tiếp theo thuộc chương trình Artemis sẽ thực hiện vào năm 2024, nhưng NASA cho biết 12 tháng tới là thời quan trọng để chuẩn bị sẵn sàng, cụ thể là nghiên cứu bề mặt Mặt Trăng và tìm kiếm nước đóng đá thông qua các nhiệm vụ mà NASA hậu thuẫn.

Hình ảnh Buzz Aldrin trên bề mặt Mặt Trăng vào năm 1969 trong sứ mệnh Apollo 11. NASA tìm cách lặp lại chiến tích này vào cuối thập kỷ, và đang thực hiện các bước chuẩn bị trong năm 2023. Ảnh: NASA.

“Mặt Trăng đang được chú ý nhiều hơn so với nhiều năm qua", Jon Cowart, cựu giám đốc phụ trách các chuyến bay vũ trụ có người của NASA, hiện làm việc tại Aerospace Corporation, cho biết.

Intuitive Machines thậm chí có kế hoạch sẽ hạ cánh 2 lần trên Mặt Trăng vào năm 2023. Ngoài ra, dự kiến có các cuộc đổ bộ Mặt Trăng từ các cơ quan vũ trụ của Ấn Độ và Nhật Bản, với các tàu Chandrayaan-3 và SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) tương ứng.

Ấn Độ đang dự kiến phóng tàu vào tháng 8/2023. Đây là lần thứ hai nước này tìm cách khám phá Mặt Trăng, lần trước là vào năm 2019. Ngày phóng của SLIM, tàu phục vụ thử nghiệm hạ cánh chính xác trên Mặt Trăng, thì vẫn chưa được ấn định.

Nga được cho là cũng có kế hoạch lên Mặt Trăng vào năm 2023 với tàu đổ bộ Luna-25, nhưng vẫn chưa có thông tin cụ thể về tiến trình nhiệm vụ.

Du lịch vũ trụ

Du hành không gian tư nhân đã bắt đầu từ năm 2020, với tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX, nhưng năm 2023 ngành này sẽ có những bước tiến mới.

Ngoài các nhiệm vụ đưa tàu đổ bộ lên Mặt trăng, vào tháng 3 tới, SpaceX sẽ đưa 4 phi hành gia "nghiệp dư" lên vũ trụ, trong một nhiệm vụ có tên Dawn Polaris. 4 người này là những tỷ phú đã chi "đậm" để mua một chuyến du lịch vũ trụ.

Phi hành đoàn được SpaceX đưa vào vũ trụ năm 2021, trong đó có tỷ phú Jared Isaacman, thứ 2 từ phải sang, sẽ tiếp tục bay trong chuyến du lịch vũ trụ năm 2023. Ảnh: spacex.

Dawn Polaris sẽ đưa "khách tham quan" lên độ cao 1.200 km, cao hơn bất kỳ tàu vũ trụ nào chở theo con người kể từ nhiệm vụ Apollo vào những năm 60. Đây cũng sẽ là lần đầu tiên các phi hành gia nghiệp dư được mặc đồ bảo hộ, ra khỏi tàu vũ trụ và trải nghiệm môi trường trong không gian.

Cạnh tranh với SpaceX, Boeing cũng sẽ phóng tàu chở theo phi hành đoàn vào tháng 4/2023, sau nhiều lần trì hoãn.

Vẫn còn nhiều đồn đoán xung quanh việc Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos tiếp tục đưa con người vào không gian trong những tháng tới hay không. Công ty này đã ngừng hoạt động sau một vụ phóng thất bại vào tháng 9.

Một công ty khác từng tiên phong trong lĩnh vực du hành vũ trụ tư nhân, Virgin Galactic, cũng đã tương đối im ắng kể từ khi đưa người sáng lập Sir Richard Branson lên vũ trụ vào tháng 7/2021.

Ảnh hiếm về mùa đông trên Hỏa tinh vừa được công bố Mùa đông ở Hỏa tinh có nhiều điểm tương đồng với Trái Đất nhưng khác biệt ở nhiệt độ luôn dưới 120 độ C, xuất hiện hai loại tuyết độc đáo. 10:18 29/12/2022