Diễu hành ngày lễ Lao động năm 1900 tại Mỹ. Ảnh: New York Times.

Vào cuối những năm 1800, nhiều người Mỹ đã làm việc cật lực 12-16 giờ/ngày trong suốt 7 ngày trong tuần. Họ hầu như làm công việc tay chân nặng nhọc và bị trả lương thấp. Trẻ em cũng phải làm việc trong các trang trại, nhà máy và hầm mỏ. Điều kiện thường khắc nghiệt và không an toàn.

Trong bối cảnh này, công nhân Mỹ đã tổ chức cuộc diễu hành ngày Lao động đầu tiên vào ngày 5/9/1882.

Ngày Lao động của người Mỹ

Cuộc diễu hành đã thu hút 10.000 người, ít hơn nhiều so với những gì ban tổ chức dự đoán. Những người tham gia diễu hành đều là các công nhân như thợ làm xì gà, thợ may, thợ in, thợ đóng giày, thợ nề và những người thợ buôn bán khác.

Những người lao động này đã đình công một ngày, diễu hành và giơ biểu ngữ "Làm ít hơn, trả nhiều hơn", kêu gọi một ngày chỉ làm 8 giờ. Phong trào này nhanh chóng lan rộng khắp nước Mỹ trong nhiều năm.

Tại thời điểm đó, phong trào lao động Mỹ là một trong những phong trào mạnh nhất thế giới. Trong những năm sau, các thành phố và tiểu bang đã thông qua luật công nhận ngày Lao động vào tháng 9 hàng năm. Tuy nhiên, tại thời điểm này, chính phủ Mỹ vẫn chưa chính thức chấp nhận ngày Lao động.

Ngày Quốc tế Lao động

Khác với ngày Lao động, ngày Quốc tế Lao động bắt nguồn từ sự kiện bạo loạn tại Haymarket cũng diễn ra ở Chicago vào ngày 1/5/1886.

Tại thời điểm này, hàng nghìn công nhân đã xuống đường để yêu cầu được làm việc 8 giờ/ngày trong nhiều ngày. Vào ngày 4/5, một quả bom đã phát nổ, giết chết 7 cảnh sát và 8 người dân.

Để tôn vinh những người lao động Chicago, năm 1889, Hội nghị Xã hội Chủ nghĩa Quốc tế đã lấy ngày 1/5 là ngày Quốc tế Lao động.

Nhưng phải đến vài năm sau đó, chính phủ Mỹ mới cho phép nó trở thành một ngày lễ quốc gia thông qua một sự kiện mấu chốt.

Vào mùa hè năm 1894, cuộc đình công của Pullman đã làm gián đoạn nghiêm trọng giao thông đường sắt ở phía Trung Tây nước Mỹ. Cuộc đình công bắt đầu khi Công ty ôtô Pullman Palace (còn được gọi là Pullman) giảm lương nhân viên mà không hạ giá thuê nhà của họ.

Khi những công nhân phàn nàn, ông chủ George Pullman đã sa thải họ. Họ quyết định đình công cùng những công nhân khác của Hiệp hội Đường sắt Mỹ.

Những công nhân này từ chối xử lý những chiếc xe của Pullman, khiến việc vận chuyển hàng hóa và hành khách quanh Chicago bị đình trệ. Hàng chục nghìn công nhân đã nghỉ việc để đình công. Chính quyền thậm chí đã nã đạn thật vào đám đông giận dữ này.

Trong cuộc khủng hoảng, vào ngày Tổng thống Mỹ Grover Cleveland đã ký luật xác nhận ngày Quốc tế Lao động là ngày lễ quốc gia tại đất nước này.

Tính đến hiện tại, quốc gia này có 2 ngày lễ cho những người làm công nhân: Ngày Quốc tế Lao động (1/5) và ngày Lao động (thứ hai đầu tiên trong tháng 9).