Michelle Lim (32 tuổi) từng nghĩ đến việc có con sau 2-3 năm kết hôn. Cô luôn nghĩ đó là điều hiển nhiên, cho đến khi bản thân cảm thấy băn khoăn.

Khi sự nghiệp trên đà thăng tiến, Lim và chồng quyết định đợi thêm 5 năm nữa để sinh con - mốc thời gian mà họ từng thảo luận trong khóa học tiền hôn nhân.

“Tôi biết anh ấy cũng không quá quan tâm đến việc có con”, cô nói với CNA.

Vợ chồng Lim thoải mái về tài chính và tin rằng họ có đủ khả năng để sinh 2 con. Tuy nhiên, cả hai lo lắng về những sự cố phát sinh trong quá trình nuôi dạy và sự gián đoạn mà việc có con mang lại.

Hiện tại, sau gần 10 năm chung sống, cặp đôi vẫn nhất trí về việc không sinh con.

“Còn tồi tệ hơn khi sinh con ra mà không thể dành 100% sức lực để nuôi dạy nó. Tôi không nghĩ điều đó công bằng cho đứa trẻ”, Lim nói, đề cập tới những trường hợp bị cha mẹ bỏ rơi hoặc thiếu sự chăm sóc.

Lim đại diện cho thế hệ người trẻ Singapore đặt câu hỏi về nhu cầu sinh sản, ngay cả khi thế hệ đi trước và chính trị gia liên tục thúc giục các cặp vợ chồng thực hiện “nghĩa vụ” của họ.

“Để làm gì?”

Đó là phản ứng của Candice Wang (27 tuổi) khi bị bạn bè hoặc người thân chất vấn về quyết định không sinh con.

“Tôi rất thích trẻ con. Nhưng cuộc sống này luôn khó hiểu và căng thẳng. Vì sao lại đưa một đứa trẻ đến Trái Đất này chỉ để chúng phải chịu đựng?”, cô nói và cho biết bản thân vẫn tìm kiếm bạn đời trên các ứng dụng hẹn hò.

Wang cho rằng các bậc cha mẹ nên xem xét cách họ muốn nuôi dạy con cái trong xã hội ngày càng cạnh tranh như hiện nay.

“Một số người nói ‘chỉ cần hạnh phúc là đủ’, nhưng trong thế giới này thì không thể. Cần tham vọng hơn một chút để tồn tại”.

Cuộc khảo sát năm 2021 do Ban Nhân tài và Dân số Quốc gia Singapore (NPTD), trực thuộc Nhóm Chiến lược tại Văn phòng Thủ tướng, thực hiện cho thấy 92% người đã kết hôn muốn có 2 con trở lên. Tuy nhiên, trên thực tế, 51% trong số này có một hoặc không sinh con.

Chính phủ Singapore đau đầu khi tỷ lệ sinh liên tục giảm, trong khi thế hệ trẻ có nhiều lý do để chọn không có con. Ảnh: The Straits Times.

Trong cuộc thăm dò của YouGov được thực hiện vào tháng 3, 25% trong số 1.023 đối tượng khảo sát ở độ tuổi 18-55 nói rằng họ không có và không muốn đẻ con trong tương lai.

Tổng tỷ suất sinh (ước tính số con trung bình mà một phụ nữ sẽ có trong những năm sinh nở 15-49 tuổi) của người dân Singapore đạt mức thấp nhất mọi thời đại là 1,05 vào năm 2022, giảm xuống dưới mức kỷ lục trước đó là 1,1 (năm 2020) và 1,12 (năm 2021), cách xa tỷ lệ thay thế 2,1.

Giống như một số quốc gia phát triển khác, tổng tỷ suất sinh của Singapore đã giảm suốt nhiều năm, trong khi người dân đang sống lâu hơn. Tuổi thọ bình quân tính từ lúc sinh của cư dân hiện nay tăng lên hơn 83 tuổi (từ 72 tuổi vào năm 1980). Khoảng 1/4 công dân đảo quốc sư tử sẽ từ 65 tuổi trở lên vào năm 2030.

Các quốc gia như Hàn Quốc (hiện có tổng tỷ suất sinh thấp nhất thế giới ở mức 0,78) cũng đang phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng của tỷ lệ sinh giảm và dân số già. Tại Nhật Bản, phụ tá của Thủ tướng Fumio Kishida cảnh báo rằng đất nước sẽ “biến mất” nếu tình hình không được cải thiện.

Cindy Khoo, Phó Thư ký Nhóm Chiến lược tại Văn phòng Thủ tướng Singapore, nhấn mạnh dân số Singapore đang già đi với tốc độ đáng báo động. Những tác động sẽ được cảm nhận sớm hơn nhiều người nghĩ.

“Họ nghĩ rằng đây là điều sẽ xảy ra vào năm 2040, 2050. Nhưng trên thực tế, chỉ còn 7 năm nữa. Đến lúc đó, tỷ lệ người trưởng thành đang đi làm so với người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên sẽ là 2:1, so với 3:1 hiện nay. Đến năm 2030, con số này sẽ tăng thêm 33%”, bà nói.

Gánh nặng tài chính

Nhà xã hội học Tan Poh Lin, nghiên cứu về tỷ lệ sinh của Singapore, cho biết có 3 khía cạnh khiến mọi người quyết định có con hay không: Trẻ em đóng góp như thế nào vào hạnh phúc gia đình từ góc độ kinh tế; giá trị tình cảm của việc có con; ảnh hưởng của vai trò làm cha mẹ đối với địa vị xã hội.

“Nếu nhìn từ cả 3 khía cạnh, giá trị của việc có con cái đã thực sự giảm sút”, ông nói.

Đối với Marsiat Jahan (27 tuổi), việc lấy chồng và đẻ con vẫn nằm trong kế hoạch, khi có thu nhập ổn định và nơi ở. Cô đang phấn đấu trong sự nghiệp, trong khi vị hôn phu sống ở Qatar để quản lý công việc kinh doanh riêng.

“Chi phí sinh hoạt ở Singapore rất cao. Vì vậy, việc có con là không khả thi nếu chỉ có thu nhập của cha hoặc mẹ đơn thân. Nếu muốn mang lại tương lai tốt đẹp cho con cái, bạn cần phải có tiền”, Jahan cho biết.

Jahan vẫn muốn trở thành một bà mẹ nội trợ, nhưng lo lắng về những chi phí lớn liên quan đến việc nuôi dạy con cái.

“Sau đó, tôi sẽ phải đối mặt với sự căng thẳng của việc đi làm, làm mẹ, chăm sóc con cái và mọi thứ. Điều đó khiến tôi càng muốn trì hoãn việc có con hơn”.

Giá trị của việc có con cái đã thực sự giảm sút ở Singapore, theo nhận định của chuyên gia xã hội học. Ảnh minh họa: Mom Collective.

Để giải quyết tình trạng này, Singapore đưa loạt biện pháp và khuyến khích liên tục để hỗ trợ hôn nhân và làm cha mẹ. Trong kế hoạch ngân sách tháng trước, chính phủ tăng khoản trợ cấp tiền mặt “Tiền thưởng cho Trẻ sơ sinh” thêm 3.000 SGD và điều chỉnh lịch thanh toán thành các khoảng thời gian 6 tháng đều đặn cho đến khi đứa trẻ tròn 6,5 tuổi.

Về lĩnh vực nhà ở, các khoản trợ cấp dành cho gia đình lần đầu tiên mua căn hộ để bán lại được huy động lên tới 30.000 SGD.

Tuy nhiên, chi phí nuôi dạy con cái ở Singapore ngày càng tăng. Ngày nay, trẻ em không thực sự được mong đợi phải làm việc và đóng góp vào chi phí gia đình. Vì vậy, hệ thống mà con cái nhất thiết phải trả công nuôi dưỡng của cha mẹ không còn tồn tại.

Thay vì phụ thuộc vào sự chu cấp của con cái, giờ đây, mọi người tìm đến hệ thống chăm sóc sức khỏe và tiền tiết kiệm của chính họ.

“Trẻ em ngày nay không phải là khoản đầu tư thực sự tốt” nhà xã hội học Tan Poh Lin nói thêm.

Camille Tan (28 tuổi) và bạn đời Jeryl cho rằng các bậc cha mẹ không nên xem con cái là khoản đầu tư để nghỉ hưu.

Cặp đôi đã hẹn hò được gần 2 năm và không có ý định sinh con dù khiến cha mẹ 2 bên khó chịu, thất vọng.

Trong cuộc khảo sát của YouGov, những người Singapore trẻ tuổi dường như cảm thấy áp lực về việc có con từ bạn bè, gia đình và các nhóm xã hội. Trong số đối tượng khảo sát ở độ tuổi dưới 35, 33% đồng ý với nhận định này, so với 18% từ 35 tuổi trở lên.

“Tôi nghĩ nhiều bậc cha mẹ đang rất lo lắng, nghĩ rằng ‘Điều gì sẽ xảy ra nếu không sinh con để có người chăm sóc lúc về già’. Tôi không đồng tình vì việc của mỗi người là chuẩn bị tài chính để lo cho bản thân trong tương lai. Đó là suy nghĩ rất không công bằng”, Tan nói.

Nếu hối hận về quyết định của mình, Tan và nửa kia vẫn sẵn sàng nhận con nuôi.

Nhưng cũng có những người như Jasmine Gunaratnam (39 tuổi) “chưa bao giờ thích ở cùng trẻ em”. Trong khi ủng hộ các chính sách làm cha mẹ và hỗ trợ sinh sản từ quan điểm xã hội, cô chưa từng hối hận với quyết định của mình.

“Nếu bạn không thích trẻ con, sẽ không tốt cho đứa trẻ khi cha mẹ không thích bầu bạn với chúng”, cô nói.

Nhiều người Singapore hối hận vì không trì hoãn việc sinh con để sống cho bản thân trước. Ảnh minh họa: Zachary Tang/Ricemedia.

Alex Law (38 tuổi), đã kết hôn được 5 năm, cũng đồng tình: “Nếu không thực sự yêu trẻ con, tôi nghĩ không cần thiết phải mang một sinh mệnh khác đến thế giới này”.

Law thường xuyên đi du lịch cùng vợ, làm “gần như mọi thứ” mà bạn bè không thể làm được vì vướng bận con cái. Nam luật sư nói thêm nhiều người xung quanh anh hối hận vì không trì hoãn việc sinh con.

“Mọi người nói tôi ích kỷ, tôi đồng ý. Tôi chỉ muốn cuộc sống của tôi cho riêng mình. Câu hỏi đặt ra là: ‘Vì sao tôi cần phải có con?’. Và nếu không thể trả lời điều đó, tôi không nghĩ việc sinh ra một đứa trẻ trên thế giới này là đúng đắn”, anh khẳng định.

Mặc dù vẫn cần thúc đẩy các chính sách giúp nâng tỷ lệ sinh của đất nước, bà Cindy Khoo nhấn mạnh sẽ không đúng nếu cố gắng thay đổi niềm tin và thái độ của nhóm quyết định không sinh con.

“Cuối cùng, đó vẫn là lựa chọn rất cá nhân. Những gì họ mong muốn là ‘sự tự do để sống theo cách của mình’. Tôi nghĩ Singapore có không gian cho điều đó”.

Nạn nhân thực sự của kế hoạch làm việc 69 giờ/tuần "Công việc bận rộn không phải cái cớ để một người mẹ có thể cho con ăn trễ hay để con đi ngủ chẳng cần tắm rửa. Nuôi dạy trẻ em không phải là việc bạn có thể dồn lại làm một lần". 19:28 20/3/2023