Với sự bùng nổ của mạng xã hội, việc người nổi tiếng (bao gồm ca sĩ, diễn viên, người mẫu...) quảng cáo, tiếp thị sản phẩm trên trang cá nhân ngày càng nhiều. Các hình thức thường thấy là đăng bài viết (kèm ảnh), quay video có sản phẩm hoặc livestream. Trung bình, mỗi bài đăng nhận về hàng nghìn lượt tương tác, bình luận.
Quảng cáo đủ mặt hàng
Sản phẩm làm đẹp, thức uống giảm cân, bổ sung vitamin, thực phẩm chức năng... gần như mọi thứ đều xuất hiện trên trang cá nhân của người nổi tiếng cùng những lời giới thiệu hấp dẫn và "có cánh" nhất. Để tăng tính chân thật, nhiều người sử dụng sản phẩm ngay trong video và cho biết đã dùng vài tháng, thậm chí hàng năm.
Nhưng, mức độ chân thực đến đâu thì còn phải xem xét.
Chẳng hạn, khi quảng cáo một loại serum trị nám với giá hơn 300.000 đồng, diễn viên T.H dùng những từ "thần thánh", "kỳ diệu", "trắng bóc". Cô còn cho biết làn da cảm nhận rõ tác dụng ngay sau lần đầu sử dụng.
"Không mua là tiếc cả cuộc đời" là lời quảng cáo của T.H dành cho sản phẩm. Không ít người sẽ nhanh chóng bị hút bởi lời tán dương này. Nhưng, một người tiêu dùng thông minh đủ biết không mỹ phẩm nào có thể tác dụng thần kỳ như vậy, ngay cả sản phẩm cao cấp.
 |
| Đức Phúc từng gặp rắc rối khi quảng cáo sản phẩm mà chưa tìm hiểu kỹ. |
Hay khán giả cũng từng đặt câu hỏi "Thực sự anh/chị đang sử dụng sản phẩm nào?" khi thấy một nghệ sĩ giới thiệu liên tiếp các loại thức uống giảm cân, giữ dáng và đều khẳng định đã dùng thử. Câu trả lời chỉ người trong cuộc biết rõ nhất.
Ngoài sản phẩm chăm sóc sắc đẹp, một số người nổi tiếng còn quảng cáo hoặc trực tiếp bán thực phẩm chức năng. Diễn viên D.H đăng tải bài viết để bán viên uống chống lùn và thức uống tăng chiều cao cho trẻ nhỏ. Cô cho biết sản phẩm mình bán đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ.
Theo lời tư vấn của nữ diễn viên này, sau một liệu trình ba tháng, trẻ sẽ tăng 3-8 cm, tùy vào độ hấp thụ.
Xét về luật quảng cáo, diễn viên này không vi phạm. Song, theo giới chuyên môn, các vitamin A và D3 trong thực phẩm chức năng hay thuốc tăng chiều cao phải được dùng thận trọng. Nhiều loại vitamin còn chống chỉ định với một số bệnh.
Ngoài ra, với trẻ nhỏ, nếu bổ sung canxi quá liều, thừa canxi sẽ gây quá tải cho thận và ức chế việc hấp thu sắt, kẽm.
Tương tự, thời gian qua, nhiều nghệ sĩ như H.V, V.D, T.H... dùng hình ảnh của mình để quảng cáo cho một sản phẩm viên sủi thảo dược tiêu u. Trong video, họ chia sẻ từng bị u xơ, u nang và tình trạng bệnh được cải thiện sau khi dùng viên sủi.
"Phương pháp tiêu u số một", "làm tan u không cần phẫu thuật", "tìm ra chân ái cuộc đời", "kéo dài tuổi xuân"... là những mỹ từ các nghệ sĩ nói về sản phẩm này.
Nhiều người có thể vẫn tin vào loạt quảng cáo trên nếu như sự cố không xảy ra.
Sản phẩm kém chất lượng làm giảm uy tín nghệ sĩ
Mới đây, một phóng sự của VTV đã lật tẩy chiêu trò quảng cáo liên quan đến thực phẩm tiêu u nói trên. Theo đó, nhiều video về người bệnh dùng sản phẩm đã được dàn dựng. Thực tế, họ không bị u và cũng chưa từng biết đến viên sủi này.
Ngay cả một nghệ sĩ được đề cập trong phóng sự cũng được cho là đã sử dụng phiếu khám bệnh giả. Sau khi chương trình lên sóng, không ít khán giả bày tỏ thất vọng đối với những người nổi tiếng từng quảng cáo thực phẩm chức năng này. Song, các nghệ sĩ lựa chọn im lặng, không lên tiếng.
 |
| Chiêu trò quảng cáo thực phẩm chức năng xuất hiện trong Chuyển động 24h. |
Trả lời phỏng vấn Zing, một đại diện của Cục An toàn Thực phẩm cho hay: "Các vi phạm chủ yếu trong quảng cáo thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bảo vệ sức khỏe là quảng cáo sai sự thật, quảng cáo quá công dụng của sản phẩm, gây hiểu lầm với thuốc chữa bệnh".
Thực tế trước đây, nhiều nghệ sĩ Việt từng gặp "phốt" quảng cáo sản phẩm kém chất lượng. Kỳ Duyên, Đức Phúc bị phản ứng vì PR cho thương hiệu mỹ phẩm nhái. Ngay sau đó, họ đều phải gỡ hình ảnh quảng cáo khỏi trang cá nhân.
Năm 2020, ca sĩ Sơn Tùng M-TP gây tranh cãi khi làm đại diện cho một dòng mặt nạ bị đánh giá uy tín thấp. Thậm chí, fan của anh còn khuyên thần tượng nên cân nhắc lại.
Năm 2017, khi lô hàng trị giá gần 11 tỷ đồng của TS Việt Nam bị thu giữ, nhiều sao Việt có tên trong danh sách làm đại sứ thương hiệu cho các sản phẩm làm đẹp như Tú Anh, Bảo Thanh, Lã Thanh Huyền, Ốc Thanh Vân... Giữa lùm xùm, các gương mặt đại diện đều từ chối lên tiếng. Họ cho rằng mọi nghĩa vụ liên quan thuộc về doanh nghiệp.
Theo các chuyên gia, hiện pháp luật chưa có quy định ràng buộc trách nhiệm đối với người nhận quảng bá sản phẩm. Nhãn hàng chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa người nổi tiếng vô can khi "bày bán" những sản phẩm kém chất lượng. Bởi họ là người có sức ảnh hưởng lớn tới quyết định mua sắm, đầu tư của công chúng. Nhiều nghệ sĩ Hoa ngữ từng bị tẩy chay và phải xin lỗi công chúng sau khi bị bóc phốt, trong đó có nghệ sĩ hài Quách Đức Cương, Thành Long, Vương Phi.
Trao đổi với Zing, đại diện của Vụ pháp chế (Bộ Y tế) cho hay dù chưa có luật đối với người nhận quảng cáo, việc người nổi tiếng nói tốt về sản phẩm khi chưa sử dụng là không chấp nhận được. "Đó là vi phạm đạo đức của người nghệ sĩ", người này nhấn mạnh.
