Sáng 17/2, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có cuộc làm việc với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội KHKT), tổ chức chính trị-xã hội của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam.

Cùng dự có Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương.

Theo báo cáo của Chủ tịch Liên hiệp Hội KHKT Đặng Vũ Minh, từ tổ chức có 15 hội thành viên, đến nay, Liên hiệp đã có 141 hội thành viên, trên 430 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, 101 cơ quan báo chí, tập hợp trên 2,8 triệu hội viên, trong đó có hơn 1,5 triệu hội viên là trí thức.

Bên cạnh các kết quả đạt được thời gian qua, ông Đặng Vũ Minh cho biết, đến nay, Liên hiệp Hội KHKT mới chỉ tập hợp được trên 1 triệu trí thức (chiếm 1/3 số trí thức trong cả nước). Tính chính danh của Liên hiệp Hội KHKT được khẳng định rõ ràng.

Nhắc đến câu nói “pháp luật sống nhờ bầu sữa thực tiễn”, ông Lê Minh Tâm, Hội Luật gia Việt Nam cho rằng Liên hiệp Hội KHKT có đội ngũ trí thức đông đảo, nhiều kinh nghiệm thực tiễn, nếu được huy động góp ý xây dựng pháp luật thì rất tốt. Ông đề nghị làm sao tạo kênh chính thức để đội ngũ trí thức góp ý nhiều hơn và có điều kiện tiếp cận, hiến kế ngay từ khâu đầu của quá trình soạn thảo văn bản.

Cùng quan điểm, Tổng Thư ký Hội Khoa học kinh tế Việt Nam Nguyễn Quang Thái bày tỏ mong muốn “tư vấn chính danh”, tức là góp ý của các nhà khoa học, trí thức được chính thức đưa vào quy trình soạn thảo văn bản. Nhà khoa học, chuyên gia được quyền tham gia, được quyền nói trực tiếp với người biên soạn chính sách và phải tham gia ngay từ đầu, chứ không để 'ván đã đóng thuyền' thì góp ý chỉ là hình thức, lấy lệ.

Đánh giá cao các ý kiến của hội viên Liên hiệp Hội KHKT, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức.

“Các đồng chí là tổ chức tập hợp giới trí thức nên càng có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của đất nước”, Thủ tướng nêu rõ.

Đặc biệt, đối với một Chính phủ kiến tạo, minh bạch, hành động, liêm chính, phục vụ người dân thì càng cần có ý kiến của các nhà khoa học và của nhân dân, càng phải phản biện mạnh mẽ, càng phải có sự hợp tác chặt chẽ giữa quản lý Nhà nước và vai trò của các hiệp hội, đặc biệt là Liên hiệp Hội KHKT.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định sẽ 'luôn lắng nghe bất cứ nhà khoa học nào có những ý tưởng xây dựng đất nước'.

Thủ tướng đánh giá cao đội ngũ trí thức, các nhà khoa học đã không quản ngại khó khăn, vất vả, miệt mài nghiên cứu để có một số công trình, giải pháp công nghệ trực tiếp đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội.

Cần làm tốt hơn việc tập hợp đội ngũ trí thức

Thời gian tới, Thủ tướng mong muốn Liên hiệp Hội KHKT tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác tập hợp đội ngũ trí thức trong và ngoài nước, tập trung nguồn lực để góp phần đề xuất, tham mưu cho Đảng, Chính phủ những vấn đề quan trọng về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước. Trong đó, tiếp tục thực hiện hiệu quả các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong việc xây dựng chủ trương, chính sách, các công trình, dự án, đề án lớn về kinh tế-xã hội ở Trung ương và địa phương.

Ghi nhận các ý kiến phát triển, Thủ tướng cho rằng nên có quy trình rõ ràng hơn, nên có thời gian, sự đãi ngộ đúng mức, thích đáng cho những người phản biện, tổ chức phản biện chính sách, dự án để chính sách, dự án đó sát dân, vì dân.

Liên hiệp Hội KHKT phải tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để trí thức đi đầu trong việc truyền bá, phổ biến những tinh hoa tri thức của nhân loại, góp phần thiết thực nâng cao dân trí, áp dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thể chế kìm hãm sự phát triển của khoa học và công nghệ; tham gia giám sát việc công khai hoạt động, quá trình nghiên cứu khoa học và công nghệ.

“Ví dụ như có câu hỏi tại sao khoa học công nghệ Việt Nam chậm hơn các nước? KHCN đã đi vào đời sống, đã phát huy tác dụng để Việt Nam xếp thứ hạng tốt trong khu vực chưa? Các đồng chí là người phát hiện những cái này”, Thủ tướng nói và yêu cầu quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, nhất là những chính sách ưu đãi nhân tài, hoạt động khoa học công nghệ. Tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học, trong đó có các nhà khoa học trẻ có những đề tài, công trình đột phá. Cần khơi dậy niềm đam mê khoa học của giới trẻ, nhất là trong học sinh, sinh viên.

Cho rằng nhiều thiết bị khoa học công nghệ từ tàu ngầm đến máy bay do doanh nghiệp, người nông dân, sinh viên tạo ra, Thủ tướng nêu rõ khoa học công nghệ nằm ở doanh nghiệp, người dân rất lớn. Liên hiệp Hội KHKT làm sao phát huy được tối đa năng lực sáng tạo, tham gia nghiên cứu khoa học của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Liên hiệp Hội KHKT cần đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng để giúp đội ngũ trí thức nhận thức sâu sắc trách nhiệm đối với đất nước, đặc biệt là giữ gìn các phẩm chất, truyền thống tốt đẹp của dân tộc như lòng yêu nước, tránh biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà Nghị quyết Trung ương đã chỉ ra.

Liên hiệp Hội KHKT phối hợp chặt chẽ với tất cả các bộ, ban, ngành, nhất là Bộ Khoa học và Công nghệ để bám sát nhu cầu thực tiễn, ngày càng có nhiều đề tài, đề án, chương trình thiết thực, hiệu quả cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế, tranh thủ nguồn lực tri thức và công nghệ tiên tiến của nước ngoài.

“Cấp ủy, chính quyền các cấp lắng nghe ý kiến của Liên hiệp Hội KHKT. Chính phủ và các bộ trên Trung ương càng phải lắng nghe ý kiến các đồng chí, không chỉ chính sách, cơ chế, pháp luật mà cả trong một số lĩnh vực điều hành để sửa những cái nhân dân kêu, sửa những ách tắc cho sản xuất, kinh doanh”, Thủ tướng nói.

“Nhân buổi làm việc hôm nay, tôi xin khẳng định Thủ tướng Chính phủ luôn lắng nghe bất cứ nhà khoa học nào có những ý tưởng xây dựng đất nước”.

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng đã có ý kiến chỉ đạo, giải quyết các kiến nghị cụ thể của Liên hiệp Hội KHKT Việt Nam.