Sự thay đổi lượng mưa do biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng lớn đến các nhà cung cấp gạo hàng đầu thế giới. Ảnh: Reuters.

Nam Á đang gồng mình chuẩn bị đón mùa mưa tới chậm vào tháng 6 và những trận mưa thất thường trong tháng 6-9.

Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD) cho biết mùa mưa hàng năm, chiếm 70% lượng mưa của Ấn Độ, dự kiến đổ bộ bang Kerala vào ngày 4/6, thay vì ngày 1/6 như thường lệ. Trong khi đó, công ty tư nhân Skymet Weather dự đoán lượng mưa tại Ấn Độ sẽ thấp hơn một chút so với thông thường.

Những hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến sản lượng gạo của các nhà cung cấp hàng đầu thế giới như Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam.

Đây là kết quả của tình trạng biến đổi khí hậu. Theo nghiên cứu nhanh do World Weather Attribution công bố hôm 17/5, khả năng khu vực Nam Á gặp nắng nóng gay gắt với mức nhiệt kỷ lục như tháng 4 vừa qua sẽ cao hơn ít nhất 30 lần, theo AP.

Tin xấu

Các mô hình khí hậu trên toàn cầu cho thấy “khả năng cao” hiện tượng El Nino sẽ quay trở lại vào tháng 6, thay thế La Nina.

El Nino và La Nina là hai kiểu khí hậu trái ngược nhau trên Thái Bình Dương. La Nina thường mang lại thời tiết mát mẻ, ẩm ướt trong khi El Nino báo hiệu khí hậu nóng và khô hơn.

“Chúng tôi tin rằng mùa mưa có thể đến chậm và dòng hải lưu không thể hình thành vì một số lý do. Nếu (mùa mưa) bị trì hoãn 4-5 ngày, nhiệt độ sẽ không giảm”, ông Mahesh Palawat, Phó chủ tịch phụ trách khí tượng và biến đổi khí hậu của Skymet Weather, cho biết.

Chuyên gia dự đoán mùa mưa tại khu vực Nam Á có thể đến chậm. Ảnh: Reuters.

Ông Palawat lý giải mùa mưa bị gián đoạn do tác động của một cơn bão ngược trên biển Arab và sự xuất hiện của cơn bão Fabien ở Ấn Độ Dương. Ông cho biết thêm vào đầu tháng 6, hướng gió trên Vịnh Bengal có thể bị lệch.

Điều đó có nghĩa thời tiết tại một số khu vực ở phía Nam Ấn Độ như Tamil Nadu, Telangana và Andhra Pradesh sẽ dịu đi. Nhưng những khu vực khác như ven biển Kerala và Karnataka có khả năng hứng chịu mưa lớn.

Ông Palawat nhận định còn quá sớm để dự đoán lượng mưa theo mùa trên khắp miền trung, miền đông và miền bắc nước này. Theo ông, mùa mưa có thể mạnh lên trong những ngày hè còn lại, bất chấp sự gián đoạn ban đầu và hiện tượng El Nino.

Nguy cơ thâm hụt lượng mưa

Trong khi đó, ông Raghu Murtugudde, giảng viên Viện Công nghệ Ấn Độ Bombay và giáo sư danh dự tại Đại học Maryland, cho biết: “Chúng ta đang chuyển từ mùa đông với La Nina sang mùa hè với El Nino. Đây là một tin xấu”.

“Nếu không có sự bù đắp cho El Nino, (mùa mưa) có thể bị trì hoãn dẫn đến thâm hụt (lượng mưa) khá lớn”, ông nói. Tuy nhiên, tác động tới mùa màng có thể kiểm soát được nếu mùa mưa diễn ra bình thường theo dự đoán của IMD.

Biến đổi khí hậu đang ngày càng ảnh hưởng đến sự phân bố lượng mưa trong mùa mưa. Ảnh: Reuters.

Song khí hậu tại khu vực này có tầm quan trọng toàn cầu vì Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam là ba nhà cung cấp gạo hàng đầu thế giới, theo South China Morning Post.

Ông Palawat cho biết biến đổi khí hậu đang ngày càng ảnh hưởng đến sự phân bổ lượng mưa trong mùa. Theo đó, những ngày mưa dữ dội sẽ xen kẽ những ngày khô hạn và gây ảnh hưởng đến mùa màng, dù lượng mưa tổng thể theo mùa có thể vẫn tương đương những năm trước.

“Điều đó không có lợi cho nông dân vì không có thời gian phục hồi nước ngầm và dẫn đến lũ quét”, ông nói.

Theo ông Palawat, trong suốt một thập kỷ, sự nóng lên toàn cầu đã khiến hệ thống gió mùa phát triển trên Vịnh Bengal, sau đó chuyển hướng từ đông bắc sang hướng tây, làm giảm lượng mưa trên các vựa ngũ cốc phía bắc Ấn Độ.

Tổ chức World Weather Attribution ngày 17/5 cũng cho biết với việc nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 1,2 độ C kể từ cuối những năm 1800, các sự kiện trăm năm có một như đợt nắng nóng ở Bangladesh và Ấn Độ hiện có khả năng xảy ra 5 năm/lần.

Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng nếu không có ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, những sự kiện khắc nghiệt này gần như không thể xảy ra ở Lào và Thái Lan.

Theo bà Friederike Otto, giảng viên cao cấp về Khoa học Khí hậu tại Viện Biến đổi Khí hậu Grantham, kiểu mưa thất thường khi gió mùa có thể khuếch đại tác động và dẫn đến các đợt nắng nóng ẩm ướt.

“Chúng ta nhiều lần chứng kiến biến đổi khí hậu làm tăng đáng kể tần suất và cường độ của các đợt nắng nóng - một trong những sự kiện thời tiết nguy hiểm nhất. Tuy nhiên, các kế hoạch hành động chống nắng nóng chỉ được ban hành rất chậm trên toàn cầu”, bà nói.