Tác phẩm La famille dans le jardin được trưng bày tại nhà đấu giá. Ảnh: Sotheby's Hong Kong.

Tác phẩm được bán trong phiên đấu giá 50th Anniversary Modern Day Auction của Sotheby's Hong Kong, diễn ra từ 17h30 ngày 5/4. Theo Sotheby's Hong Kong, tác phẩm La famille dans le jardin (Gia đình trong vườn) của họa sĩ Lê Phổ là một kiệt tác tinh tế, quyến rũ hiếm có và là minh chứng cho đỉnh cao của những đổi mới nghệ thuật hiện đại của Việt Nam.

Bức tranh được bán với giá 2,369 triệu USD (hơn 55 tỷ đồng), cao hơn bức tranh trước đó của Lê Phổ là Figures in a garden (Dáng hình trong vườn, 1973), cũng được nhà Sotheby's Hong Kong đấu giá vào năm ngoái với giá 2,29 triệu USD.

Trước đó vài ngày, nhà nghiên cứu Lý Đợi đã dự đoán bức tranh khi lên sàn sẽ vượt ngưỡng 1 triệu USD bất chấp kinh tế đang suy vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các lĩnh vực xa xỉ phẩm như đấu giá.

"Đây là bức tranh lụa được sáng tác trong giai đoạn thứ hai của Lê Phổ - giai đoạn quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông. Năm 1937, ông trở lại Pháp, rồi định cư cho đến khi qua đời năm 2001 tại Paris, mà chưa một lần quay trở về quê hương. Đây là giai đoạn hoài cố hương, với bao nhiêu nỗi niềm không thể nói thành lời, chỉ gửi gắm vào tranh vẽ", nhà nghiên cứu Lý Đợi giải thích.

Hơn nữa, với một bức tranh lụa to hết khổ (91,3 cm x 61,5 cm, xét theo kỹ thuật khung cửi và dệt thời bấy giờ), kỹ thuật và bút pháp đặc trưng, được bảo quản với tình trạng tốt, chủ đề phổ quát, có áo quần xưa và áo dài tân thời (áo dài Lê Phổ), giàu nữ tính, nhiều nữ quyền… ông cho rằng tác phẩm sẽ lọt vào mắt nhiều nhà sưu tầm.

Phiên đấu giá 50th Anniversary Modern Day Auction, kỷ niệm 50 năm của Sotheby's Hong Kong. Đây cũng là dịp để Sotheby's Hong Kong giới thiệu các tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của các bậc thầy trừu tượng và tượng hình của thế kỷ 20 - những người có lăng kính nghệ thuật định hình cách chúng ta đánh giá cao thiên nhiên, phong cảnh và thế giới xung quanh.

Phiên đấu giá quy tụ các tác phẩm từ những tên tuổi lớn như Pablo Picasso, Marc Chagall, Joan Miro, Wu Guanzhong, Zao Wou-Ki hay Georgette Chen...

Bức ảnh gia đình trong khoảnh khắc vô thường

La famille dans le jardin được đánh giá là một trong những tác phẩm đỉnh cao của Lê Phổ cũng như của kỷ nguyên phong cách bao quát của chủ nghĩa hiện đại Việt Nam.

Theo Sotheby's, đây là một trong những tác phẩm đẹp nhất, công phu nhất được biết đến của nghệ sĩ bởi nó được vẽ trên bề mặt lụa mỏng manh và đòi hỏi khắt khe. Đặc biệt nổi bật nhờ kích thước lớn khác thường.

La famille dans le jardin được sáng tác khoảng 1938. Ảnh: Sotheby's Hong Kong.

La famille dans le jardin từng được đấu giá năm 1999, và đi kèm giấy chứng thực từ Alain Le Kim, con trai cố họa sĩ.

La famille dans le jardin được sáng tác khoảng năm 1938, tức một năm sau khi Lê Phổ qua Pháp định cư. Tác phẩm là một bố cục nhiều lớp, trải dài, có chiều sâu và có các họa tiết mang tính biểu tượng của nghệ sĩ. Trên nền phong cảnh của khu vườn được mô tả cẩn thận với những đường nét thanh lịch uốn lượn trong và ngoài, giữa các yếu tố tự nhiên khác nhau và xuyên qua giới hạn của một mặt phẳng hình ảnh thẳng đứng. Lê Phổ đã gợi ra một không gian dường như vô tận, phong phú với những tán lá xanh tốt và những đồi cỏ nhấp nhô nhấp nhô.

Trên nền phong cảnh đó, Lê Phổ đặc biệt làm nổi bật cuộc sống của một gia đình. Mặt phẳng hình ảnh tràn ngập các chi tiết quanh co và có nhiều nhân vật tham gia vào các hoạt động gây tò mò bao gồm làm vườn, giặt giũ, đọc sách và may vá.

Bối cảnh đa dạng và các nhân vật ở vị trí tiêu điểm là người mẹ và đứa trẻ. Mặc dù họ đang mải mê với các hoạt động của riêng mình, người mẹ gác chân lên băng ghế khi cô khâu một chiếc khăn màu cam với các họa tiết phương Đông, trong khi cậu bé - mải mê đọc sách - sử dụng băng ghế đó làm bàn. Mẹ và con cảm thấy thoải mái và an toàn khi có mặt nhau.

"Tương tự các bức tranh trường phái Ấn tượng Pháp, tác phẩm của Lê Phổ gợi lên những họa tiết đa cảm về những tương tác riêng tư và nhàn nhã đặt trong không gian ngoài trời được lý tưởng hóa. Tiếp cận các nguyên tắc cơ bản của trường phái Ấn tượng - tạo ra những khung cảnh có tính nhiếp ảnh, chân thực và nhất thời - do đó, Lê Phổ mang đến một bức ảnh chụp nhanh về gia đình, chỉ được ghi lại trong một khoảnh khắc vô thường", trang Sotheby's Hong Kong viết về tác phẩm.