Ruja Ignatova, bà trùm lừa đảo từng được mệnh danh “nữ hoàng tiền số” vừa bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) liệt vào danh sách 10 kẻ đào tẩu truy nã gắt gao nhất. Tại Trung Quốc, Ignatova nổi tiếng do cầm đầu đường dây lừa đảo theo mô hình Ponzi cách đây 5 năm.

Theo SCMP, Ignatova bị cáo buộc chủ mưu trong kế hoạch lừa đảo tại Trung Quốc, liên quan đến dự án tiền mã hóa OneCoin với số tiền khoảng 2,24 tỷ USD khiến 98 người bị buộc tội. Trước đó, bà cũng bị cáo buộc đang nắm giữ 230.000 Bitcoin do một thành viên hoàng gia UAE đưa cho vào năm 2015.

Hồ sơ của Tòa án nhân dân huyện Zhuzhou, tỉnh Hồ Nam cho biết ít nhất 35 người tại Trung Quốc đã tham gia dự án OneCoin thông qua các nền tảng trực tuyến vào năm 2017. Họ kiếm tiền bất hợp pháp bằng cách dụ dỗ người khác đầu tư vào OneCoin.

Ignatova bị đưa vào danh sách 10 tội phạm truy nã gắt gao nhất của FBI. Ảnh: FBI.

Sau khi bị bắt, mỗi bị cáo nhận án tù tối đa 7 năm, tiền phạt khoảng 750.000 USD. Ngoài ra, 254 triệu USD từ vụ lừa đảo cũng được cảnh sát thu hồi.

Được ra mắt năm 2016, OneCoin là loại tiền mã hóa hoạt động theo hình thức đa cấp. Khi giới thiệu OneCoin, Ignatova khẳng định đây sẽ là loại tiền số mạnh nhất thế giới, soán ngôi các loại coin đứng đầu như Bitcoin.

Những lời lẽ "có cánh" của Ignatova khiến nhiều người đổ xô đầu tư OneCoin. Tuy nhiên, bà bỏ trốn vào năm 2017 với khoản tiền khổng lồ, sau khi phát hiện bạn trai người Mỹ của mình hợp tác cùng FBI để điều tra OneCoin.

Ignatova không bị buộc tội tại tòa án Trung Quốc. Tuy nhiên, những hồ sơ liên quan đều mô tả OneCoin là dự án đa cấp bất hợp pháp của nước ngoài, chủ mưu là Ignatova. Các tài liệu ghi rằng máy chủ của OneCoin đặt tại Copenhagen (Đan Mạch).

Giới chức Trung Quốc luôn có quan điểm cứng rắn về tiền mã hóa. Tháng 9/2017, 7 cơ quan chính phủ nước này đã ban hành lệnh cấm mọi hình thức kêu gọi đầu tư thông qua token kỹ thuật số, buộc nhiều công ty đầu tư coin tại Trung Quốc chuyển hoạt động ra nước ngoài.

Đó cũng là lúc OneCoin gây chú ý trên thế giới. Năm 2017, Ignatova có kế hoạch phát biểu trong một sự kiện của OneCoin tại Lisbon (Bồ Đào Nha). Tuy nhiên, mọi tung tích của "nữ hoàng tiền số" biến mất kể từ đó.

Sau khi "nữ hoàng tiền số" bỏ trốn, hàng loạt đơn kiện OneCoin đã được nộp tại London (Anh), Dublin (Ireland), Brussels (Bỉ) và một số thành phố khác. Tháng 2/2018, Ignatova bị tòa án Mỹ buộc nhiều tội danh lừa đảo và rửa tiền. Một năm sau, anh trai của bà là Konstantin Ignatov bị bắt tại Mỹ với cáo buộc lừa đảo và rửa tiền, lĩnh án 90 năm tù.

Damian Williams, Trưởng công tố quận Manhattan, New York công bố liệt Ignatova vào danh sách 10 kẻ đào tẩu bị truy nã gắt gao nhất của FBI. Ảnh: Reuters.

"Dù OneCoin được cho sử dụng nhiều thuật ngữ liên quan đến tiền mã hóa, nhóm điều tra tin rằng OneCoin không được khai thác theo mô hình truyền thống của tiền số. Ngoài ra, giá trị OneCoin được xác định bởi công ty nhiều hơn nhu cầu thị trường", đại diện FBI cho biết trong thông cáo báo chí về lệnh truy nã Ignatova.

Tại Trung Quốc, một người dùng Weibo so sánh Ignatova với Elizabeth Holmes, người được mệnh danh là "Steve Jobs phiên bản nữ" khi tạo ra startup công nghệ sinh học với tuyên bố thay đổi cách xét nghiệm máu trên toàn cầu. Tuy nhiên, Holmes bị kết tội cung cấp thông tin sai sự thật, phóng đại về dự án để kêu gọi khoản đầu tư lớn.

Trong một vụ kiện năm 2021 tại Dubai (UAE), Ignatova bị cáo buộc đang nắm giữ lượng lớn Bitcoin. Cụ thể, hồ sơ đơn kiện ghi rằng năm 2015, Ignatova được Sheikh Al Qassimi, thành viên thuộc gia đình hoàng gia Dubai giao 4 ổ USB chứa 230.000 đồng Bitcoin.